Twój koszyk jest pusty

Pałac Mniszchów w Gdańsku

  • pałac Mniszchów w Gdańsku

    Pałac Mniszchów, ok. 1870 r., Pan Biblioteka Gdańska, domena publiczna

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo pomorskie, powiat gdański, gmina Gdańsk

Rodzaj obiektu:
Pałac
Stan zachowania:
Nieistniejący
Gminna ewidencja zabytków:
fragment muru ogrodzenia Pałacu Mniszchów

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!


Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki: Pałac Mniszchów

Zapoznaj się z historią pałacu Mniszchów w Gdańsku

Przeczytaj więcej informacji o pałacu Mniszchów w Gdańsku. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Zanim powstał w tym miejscu pałac, posesja należała do znanego pomorskiego rodu Wejherów. Na posesji stał dość skromny dom. W 1751 r. posesję wraz z pałacem kupił od pułkownika Mikołaja Wojciecha Wejhera zamożny polski magnat Jerzy Wandalin Mniszech z Wielkich Kończyc.

Pałac znajdujący się na Długich Ogrodach został zbudowany w latach 1751-1760 jako rezydencja wspomnianego wyżej marszałka królewskiego, starosty grudziądzkiego Jerzego Wandalina Mniszcha. Podobno spędził on w pałacu tylko jedną noc! Po rozbiorach Polski pałac stał się siedzibą pruskiej komendantury wojskowej, natomiast w czasach napoleońskich mieściła się w nim komenda miasta. W 1810 roku podczas swojego pobytu w Gdańsku rezydował tu minister wojny Księstwa Warszawskiego, książę Józef Poniatowski. W późniejszym czasie do pałacu powrócił pruski komendant miasta, który urzędował w nim do 1905 roku, kiedy to budynek został rozebrany. Do dziś zachowały się w gdańskim Muzeum Narodowym dwie rzeźby z bramy wjazdowej pałacu dłuta Jana Henryka Meissnera.

Tak mówił o pałacu Stanisław Tarnowski:

„Dom wojskowego komendanta miasta? Cóż ten może kogo obchodzić? Ale dom, w którym podczas oblężenia mieszkał, z którego uciekał Leszczyński, ten obchodzić może, a to podobno ten same. Inni mówią wprawdzie, że to marszałek Mniszech zbudował go dla siebie na to, by w całym swoim życiu tylko jednę noc w nim przepędzić. (..) Dom jest bardzo ładny, postawiony między dziedzińcem a ogrodem, zbudowany w skrzydła, bez piętra, w oknach i ozdobach ma tak wyraźną cechę końca XVII lub początków XVIII wieku, że istotnie trudno odnieść go do czasów późniejszych i do Mniszcha. Wierzymy, że w nim mieszkał Leszczyński”.

Jednak król Stanisław Leszczyński nigdy nie przebywał w pałacu. Prawdopodobnie krakowski uczony nasłuchał się zbyt wielu plotek, które łączyły się z rezydencją grudziądzkiego starosty. Pałac był na tyle obecny w świadomości gdańszczan (nawet po jego rozbiórce), że w 1923 roku jego wizerunkiem opatrzono banknot o nominale miliona marek. Jednak już po miesiącu stracił on na wartości i musiano go wycofać z obiegu.

Nieznane są przyczyny, dla których zabytkowy pałac postanowiono rozebrać na początku naszego stulecia. Stało się to w 1905 r. Z dawnej rezydencji pozostały jedynie zdjęte z bogato dekorowanego ogrodzenia rzeźby. Są to alegoryczne postacie Ateny, Flory oraz putta. Przetrwał także fragment muru, który otaczał niegdyś pałac.

Źródła wiedzy
  • Mieczysław Abramowicz, Wybredny Krakauer czyli Długie Ogrody (Langgarten) [w:] Był sobie Gdańsk, Gdańsk 1997, nr 2.
  • Jerzy Samp, Gdańskie dwory i pałace, Gdańsk 2009

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcie: PAN Biblioteka Gdańska, domena publiczna.

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.