Twój koszyk jest pusty

Dwór Schwabego w Gdańsku

dwór w Człuchowie

www.zamki.rotmanka.com, autor: Włodzimierz Jacek Adamski, 2011 r.

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo pomorskie, powiat gdański, gmina Gdańsk

Rodzaj obiektu:
Dwór
Stan zachowania:
Odrestaurowany
Obiekt komercyjny:
Hotel
Zastosowanie:
Dwór Oliwski: hotel, restauracja, spa
Numer rejestru:
78
Organ wpisujący:
Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku
Data wpisu:
12 Cze, 1957

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią dworu oliwskiego

Przeczytaj więcej informacji o dworze oliwskim w Dolinie Schwabego w Gdańsku. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Oliwa to dawne opactwo Cystersów, które istniało od 1170 do 1831 roku. Jego założycielem był Subisław I, książę pomorski, który sprowadził Cystersów z Niemiec do Oliwy. Nazwa Oliwa związana jest z pewną legendą. Głosi ona, że Subisław I podczas polowania w lasach uległ wypadkowi. Ciężko rannego odnalazł pustelnik, który odniósł go do swojej chaty. Podobno ukazał mu się w niej anioł z gałązką oliwną, stąd właśnie wzięła się nazwa.

Po śmierci ostatniego z książąt pomorskich Oliwa przeszła w ręce Krzyżaków. Za czasów panowania Kazimierza Jagiellończyka Oliwa ponownie dostała się pod panowanie Polski i przeszła wtedy okres największego rozkwitu.

W 1660 roku w Oliwie został zawarty pokój pomiędzy Polską, Szwecją i Elektoratem Brandenburskim. W tym czasie gościł tu król Jan Kazimierz. W 1698 roku w Oliwie przebywał z kolei król August II, a w 1734 roku August III. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku Oliwa dostała się Prusom.

Jeżeli chodzi o samą Dolinę Schwabego, znajdującą się w Oliwie to istniała ona już przed 1597 rokiem. Swoją nazwę zawdzięcza gdańskiemu rajcy Jakubowi Schwabe, który w 1598 roku uzyskał przywilej na budowę folusza o nazwie Schwabental. Jakub Schwabe dopuścił się jako rajca malwersacji w kasie ratuszowej Głównego Miasta, a kiedy ujrzały one światło dzienne, w 1615 roku popełnił samobójstwo. Do 1945 roku właściciele majątku często się zmieniali, było ich około dwudziestu.

Jednym z nich był gdański kupiec Ambrosius Borchard, który w 1655 roku płacił czynsz. Tradycję gospody rozpoczął tu Johannes Metzger. Przebudował on w 1700 roku folusz na kuźnicę miedzi i postawił obok gospodę Pempkenkrug. W latach 1801-1821 roku doliną władał Jan Jerzy Junker. Kolejnym właścicielem w 1898 roku został Hugo Mrozek, który urządził w istniejącym w dolinie dworze restaurację w 1900 roku. Goście otrzymali cały parter, który w latach 20-tych został powiększony o werandy przy ścianach szczytowych. Po jego śmierci, dwór stał się własnością jego żony Elsy Mrozek. Wraz ze swoją córką Edith, zajmowały piętro dworu.

Niestety w powojennych dziesięcioleciach posiadłość uległa dewastacji. W latach 70. chciano nawet postawić tam wielką chlewnię. W połowie lat 80. nie było już śladu po malowniczej stodole, spichlerzu oraz innych budynkach gospodarczych. Zanim jednak nastąpiła dewastacja majątku, szczycił się on mianem jednym z nielicznych na obszarze Gdańska zespołów dworskich o charakterze podmiejskiej posiadłości nie zeszpeconych powojennymi przebudowami.

Barokowy dwór powstał w najprawdopodobniej w połowie XVII wieku. Posiada prostą i zwartą bryłę założoną na planie prostokąta, dwukondygnacyjną, nakrytą mansardowym dachem. Jedyną ozdobą elewacji były niewyszukane w formie okiennice i drzwi wejściowe oraz drewniane profilowane gzymsy, które oplatały budynek poniżej dachu. We wnętrzu zachował się belkowany strop oraz sień z rokokową klatką schodową. Najstarszą częścią dworu jest głęboka XVI-wieczna piwnica z krzyżowym sklepieniem. Park przy dworze założono w stylu angielskim w XIX wieku prawdopodobnie na miejscu barokowego ogrodu w północno-zachodniej części.
W latach osiemdziesiątych Pracownice Konserwacji Zabytków próbowały we dworze utworzyć dom pracy twórczej. Do realizacji tego pomysłu jednak nie doszło. Dwór pozostał niezabezpieczony.

Los dworu został odmieniony za sprawą nowych właścicieli, którzy utworzyli w nim w 2002 roku kompleks hotelowy wraz z restauracją, który obecnie nosi nazwę Dwór Oliwski.

Źródła wiedzy
  • Przewodnik po Gdańsku, Gdańsk 1939 r.
  • Tadeusz Głuszko, Nad Potokiem Oliwskim [w:] 30 Dni, Gdańsk 2012, nr 5/6.
  • Tadeusz Głuszko, Był kiedyś dwór w oliwskiej dolinie [w:] 30 Dni, Gdańsk 2000, nr 11.
  • Hubert Pobłocki, Jantarowe Szlaki, Gdańsk 2002, nr 2.
  • Hanna Domańska, Młyny, kuźnice, folusze [w:] Pomerania: miesięcznik społeczno-kulturalny, Gdańsk 1999, nr 10.

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcia: www.zamki.rotmanka.com, autor: Włodzimierz Jacek Adamski (udostępniono za zgodą autora).

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.