Poznaj niezwykłą historię pałacu w Choczewie.
Lokalizacja: województwo pomorskie, powiat wejherowski, gmina Choczewo
Rodzaj obiektu: | Pałac |
Stan zachowania: | Odrestaurowany |
Zastosowanie: | Gminna Biblioteka Publiczna, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminny Zespół Oświaty oraz oddziały I – III Szkoły Podstawowej |
Zespół: | pałacowo-ogrodowy |
Skład zespołu: | pałac, oficyna, park |
Numer rejestru zabytków: | 1066 |
Numer dawnego rejestru zabytków: | 914 |
Organ wpisujący: | Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku |
Data wpisu do rejestru: | 02 październik 1984 |
Przeczytaj więcej informacji o pałacu w Choczewie. Poznaj jego historię, dowiedz się jak zmieniał się obiekt na przestrzeni lat i przeczytaj ciekawostki. Miłego czytania!
Choczewo jest starą osadą, która istniała już w czasach książęcych. Świadczy o tym posiadanie prawa polskiego. Zakon Krzyżacki nie nadawał takiego prawa, ale jednocześnie czasami je przywracał. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 26 maja 1348 roku (pod nazwą Choczischow). Z tego roku zachował się przywilej, który głosił, iż wielki mistrz krzyżacki Heinrich IV Dusemer von Arfberg (Henryk Dusemer) nadał wsie Choczewo i Strzeszewo wiernemu Jesko (Jąskowi), synowi Święca (Świnczy) na prawie magdeburskim. Zobowiązywał go jednocześnie do świadczeń również z tytułu prawa polskiego. Pierwszy znany z imienia właściciel Choczewa wywodził się z jednego z najbardziej znaczących rodów pomorskich - panów ze Świńcza, koło Pruszcza Gdańskiego. W początkach XV w. wieś wymieniono między dobrami panów kaszubskich. W kopenhaskich tablicach woskowych mieszkańcy Choczewa występują kilkakrotnie. W 1411 r. Borzysław został zobowiązany do zawarcia ugody. W tym samym roku Jakub został ukarany za wyrządzone szkody, a Jaśko wraz z Mikołajem występują jako świadkowie. Występowanie tego typu imion może wskazywać na to, że Choczewo było cały czas w posiadaniu rodu ze Świńcza. W aktach lęborsko-puckiego sądu rejonowego miejscowość jest często wymieniana jako Kuskow. Z kolei w księgach gruntowych z 1437 r. w przypadku gospodarstwa pańskiego Cotzschow wymienia się także Choczewo. Kolejny dokument pochodzi z 1523 r. i jest nim wykaz powinności wojskowych. Maciej z Choczewa był zobowiązany do konnej służby rycerskiej. W latach 1500-1742 majątek, który składał się z czterech odrębnych części, należał do rodziny szlacheckiej Jackowskich (von Jatzkow). Patent lenny księcia pomorskiego z 1527 r. potwierdza, iż ród von Jatzkow był w posiadaniu majątku. Georg Albrecht von Jatzkow w gdańskiej księdze sądowej z 1711 roku figuruje jako właściciel Choczewa, Łętowa, Gniewina, Gniewinka oraz Dąbrówki. Odsprzedał on trzy części Choczewa porucznikowi Georgowi Friedrichowi von Diezelsky (Dzięcielski) w 1744 r. Jedna części pozostała jednak nadal w posiadaniu rodziny von Fölckersamb, do której należało wtedy Choczewko i Słajkowo. Ród ten osiedlił się na ziemi lęborskiej w I poł. XVIII w. i należał do szlachty inflanckiej. W 1786 r. Georg von Dziezelsky wykupił czwartą część Choczewa. Całość pozostała własnością rodu von Diezelsky do 1945 r. Ostatnim właścicielem Choczewa był major Georg Robert. Jako antyfaszysta i przeciwnik Hitlera został osadzony w obozie koncentracyjnym, gdzie zginął w 1944 r. Urnę z jego prochami wysłano do Choczewa. Żona majora zmarła dużo wcześniej (w 1939 r.). Jej ostatnim życzeniem było to, aby została pochowana na wzgórzu naprzeciwko pałacu. Grób ten zachował się do dziś. A opiekę nad nim sprawują uczniowie z choczewskiej szkoły. Syn majora - Ernst Oskar zginął w 1943 r. na froncie wschodnim (miał wówczas 19 lat). Córka Frederike została zamordowana w zakładzie dla psychicznie chorych w Lęborku. Pozostałe córki - Marie Klementine i Vera Elsabeth przeżyły wojnę i zamieszkały w Niemczech.
Po wojnie majątek wraz z pałacem został przejęty przez państwo polskie i w 1954 roku zagospodarowany na potrzeby szkoły rolniczej. W drugiej połowie lat 70. została utworzona w pałacu szkoła podstawowa. Obecnie mieści się w nim: Gminna Biblioteka Publiczna, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminny Zespół Oświaty oraz oddziały I – III Szkoły Podstawowej w Choczewie.
Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcia wykonano: 06.06.2015 r.
Indico S.C. , Wałowa 10/3, 84-200 Wejherowo
NIP: 5882424318, REGON: 366309509
tel. + 48 58 778-21-30,
tel. kom +48 505-505-016
Kontakt z redakcją: