Dwór w Ustarbowie

Ustarbowo (niem. Ustarbau) była wsią czynszową na prawie polskim, wymienianą w księdze komturstwa gdańskiego. Była też wymieniana na woskowych tablicach kopenhaskich z 1400 roku. Wymienia się w niej panów Ustarbowskich, m.in. Gint von Ustarbau wraz z sąsiadem Witzkiem von Damerow są poręczycielami w sprawie jednego z zatargów. W 1407 roku Ustarbowo jest wymieniane w sprawie związanej z Zagórze. W 1412 roku Michael von Usrarbau przyjmuje pieniądze sieroce pod zabezpieczenie swojego majątku.

Z 1526 roku pochodzi świadectwo, które znajdowało się na zamku w Wejherowie, które wyjaśnia że rodzina Piętów jest w posiadaniu Gniewowa, Dąbrówki i Ustarbowa.

W 1576 roku majątek kupił Ernest Wejher i miał włączyć go do dóbr śmiechowsko-nanickich, jednak w 1586 roku kuria albo udział szlachecki został zwrócony uprawnionym do spadku. Dlatego jeszcze przez kolejne 150 lat pojawia się tu nazwisko Ustarbowskich. Wśród właścicieli wymienia się: w 1620 roku Adama Piontka na Ustarbowie, w 1624 roku Macieja Ustarbowskiego, sędziego ziemskiego, w 1643 roku Andrzeja, Jana i Wawrzyńca Ustarbowskich, później Michała i Andrzeja. W 1772 roku Michał Ustarbowski był administratorem w dobrach rzucewskich. Ustarbowscy utracili siedzibę rodową, gdy Piotr Przebendowski kupił ją w celu powiększenia swojego majatku. W 1789 roku majątek należał do Alexandra von Gibsone. Od tej pory Ustarbowo było majątkiem dzierżawnym hrabiego Keyserlingka.

Dwór powstał około 1875 roku. Został zbudowany na planie prostokąta. Jest jednokondygnacyjny i posiada niskie poddasze. Od zachodu dobudowano do niego skrzydło i pomieszczenie gospodarcze. Jest to budynek murowany z cegły. Posiada dach dwuspadowy i pozorny ryzalit zamknięty trójkątnym szczytem. Od północy znajduje się weranda.

Dwór jest obecnie własnością prywatną. Trwa proces wpisania go do rejestru zabytków województwa pomorskiego.

• Radosław Kamiński, Dwory i pałace powiatu wejherowskiego. Historia, architektura, 2024
• Bolesław Bork, Nowy Dwór Wejherowski. Gniewowo i Sopieszyno. Przeszłość i teraźniejszość wsi lesôckich w literaturze i pamięci mieszkańców, Wejherowo 1994
• Maciej Sieniawski, Karta Biała, 2011, www.zabytek.pl
• Gazeta Toruńska 1875, R. 9 nr 38
• Józef Krzepela, Spis miejscowości i rodów ziemiańskich województwa pomorskiego, Kraków 1925

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcie: Radosław Kamiński