Twój koszyk jest pusty

Dwór w Bolszewie

stara mapa Gut Bohlschau

11780105 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/

resztówka w Bolszewie zwana dworem

Resztówka zwana "dworem", autor: Radosław Kamiński

Informacje ogólne
Rodzaj obiektu:
Dwór
Stan zachowania:
Nieistniejący

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią dworu w Bolszewie

Przeczytaj więcej informacji o dworze w Bolszewie. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Historia terenów dzisiejszego Bolszewa i jego okolic sięga najdawniejszych czasów. Odkryto tu groby skrzynkowe i urny, niektóre z wizerunkiem twarzy ludzkiej.

W XIII wieku Bolszewo prawdopodobnie należało do kasztelanii białogardzkiej, o czym świadczą dokumenty z lat 1209 i około 1224. Od 1209 do 1295 roku wieś była majątkiem norbertanek z Żukowa. W XIV wieku Bolszewo znalazło się pod panowaniem Pucka. W 1316 roku Krzyżacy prawdopodobnie zamienili Bolszewo z klasztorem norbertanek w Żukowie na inną wieś, być może zakładając tu również kościół parafialny.

W XV wieku Bolszewo było majątkiem szlacheckim, które należało kolejno do Jerko (1395), innego Jerko (1443), oraz rodzina Janowskich posiadającej także Kębłowo (1458).

Wieś była gniazdem rodzinnym Bolszewskich h. Rogala p. Biberstein. W XVI wieku należała do nich połowa posiadłości bolszewskich oraz pewne części folwarków w Śmiechowie i Nanicach, które ostatecznie w 1586 r. wykupił Ernest Wejher. Jeszcze w XVI wieku Bolszewo wraz z Kniewem, Rybnem, Zelewem, Orłem, Pętkowicami i Śmiechowem wchodziły do parafii w Górze Pomorskiej.

W pierwszej połowie XVII wieku część Bolszewa nabyła rodzina patrycjuszy gdańskich Schaehmannów.

W 1682 r. Bolszewo obejmowało 175 morgów, w tym 37 morgów osiadłych i 2 włóki folwarczne. We wsi było 4 ogrodników, karczmy oraz młyn. Około roku 1789 Bolszewo jest wsią szlachecką z ewangelickim kościołem i 24 budynkami.

W 1823 r. Bolszewo przeszło w ręce Krokowskich w następstwie małżeństwa z Ernestyną Janowską. Od 1833 r. właścicielem wsi jest Aleksander Przebendowski, a od 1839 r. dobra te były już w posiadaniu Niemców. W 1855 roku jako właścicieli wymienia się ród von Massow. Jeszcze w 1846 r. klucz bolszewski obejmował trzy duże folwarki: Bolszewo _ 5878 morgów, Gościcino — 3497 morgów i Orle z Prusewem — 4330 morgów oraz okoliczne lasy, karczmę i młyn. W 1853 r. wieś obejmowała 6279 morgów magdeburskich, z czego 946 przeszło w posiadanie włościan.

Z podworskich budynków pozostała we wsi jedynie resztówka zwana dworem, w okresie międzywojennym własność Towarzystwa Czytelni Ludowych oraz piętrowy spichrz o konstrukcji szkieletowej z ok. 1800 r., odnawiany w późniejszych latach.

W 1878 r. rozpoczęto w Bolszewie parcelację dóbr, z których większą część zakupiło państwo pruskie, tworząc z lasów Nadleśnictwo Wejherowo. Część dóbr rozparcelowano między włościan. W XIX wieku przeprowadzono na terenie wsi meliorację. Obszar dworski w 1885 roku obejmował Bolszewo (329 ha), Gościcino, Letni Dwór i Orle (łącznie 2318 ha) i liczył 760 mieszkańców, w tym 406 katolików i 354 ewangelików.

Źródła wiedzy
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom I
  • Jerzy Treder, Sołectwo Bolszewo [w:] Nasza Gmina. Miesięcznik Samorządowy Gminy Wejherowo, 1996, październik, Nr 8
  • Zygmunt Rohde, Wieś w pradolinie Redy [w:] Pomerania : miesięcznik społeczno-kulturalny, 1984, nr 7
  • Leopold von Ledebur, Adelslexicon der Preussischen Monarchie. T. 2 (L-S)

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska

Zdjęcie: Radosław Kamiński

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.