Pałac w Unichowie

Unichowo wymieniane jest w dokumencie z 1376 roku kiedy właścicielem był Jasbow von Pirch. Od tego czasu majątek pozostawał w rękach Pirchów przez około 500 lat. Około 1784 roku wieś składała się z folwarku i czterech gospodarstw. W 1804 roku właścicielem Unichowa był kapitan Anthon von Pirch. W 1856 roku dobra nabył właściciel pobliskiego Nożynka Adalbert von Marwitz (1821-1904) za 55 tysięcy talarów. Jego żoną była dziedziczka gdańskiego "Łososia" Maria Anna Herrichsdorf (1828-1909). Wzięli oni ślub dokładnie 11 sierpnia 1847 roku. Małżeństwo doczekało się dziewięciorga dzieci. Okres rozkwitu majątku przypadł na lata 1914-1920 kiedy właścicielem był Georg (inne źródła podają Jerzego) von der Marwitz (niektóre źródła podają, że nabył ziemie już w 1885 roku, jednak to jego ojciec zakupił majątek w 1856 roku, a on go po nim odziedziczył w 1904 roku). Założenie pałacowe powstało najprawdopodobniej kiedy właścicielem majątku był Adalbert von der Marwitz. Ostatnim przedwojennym dziedzicem Unichowa był syn Jerzego - Wiktor (Victor) oraz jego żona Olga Maria von Gottberg.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XII, s. 801.
• Karl-Heinz Pagel: Der Landkreis Stolp in Pommern. Lübeck 1989
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Czarna Dąbrówka, Gdańsk 2005.
• Andrzej Januszajtis, Tego na pewno nie wiecie, Spod Łososia do Nożynka i Unichowa, 2017 [dostęp online: www.trojmiasto.wyborcza.pl]
• Program opieki nad zabytkami powiatu bytowskiego na lata 2017-2020.

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcia: Michał Piotrowski, 2020 r. (udostępniono za zgodą autora).