Twój koszyk jest pusty
Liczba produktów w koszku: 0.
Lokalizacja: województwo pomorskie, powiat wejherowski, gmina Łęczyce
Rodzaj obiektu: | Nie |
Zastosowanie: | własność prywatna |
Stan zachowania: | Niszczejący |
Zespół: | dworsko-parkowy |
Skład zespołu: | dwór, park |
Numer rejestru zabytków: | 884 |
Numer dawnego rejestru zabytków: | 774 |
Organ wpisujący: | Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku |
Data wpisu do rejestru: | 24 Sty, 1978 |
Przeczytaj więcej informacji o dworze w Paraszynie. Zapoznaj się z jego historią. Miłego czytania!
W I poł. XV w. wieś występowała na prawie polskim i płaciła podatek w naturze, ponadto miała obowiązek dostarczania panu przewodnika przez swoje ziemie. Pierwsza wzmianka o Paraszynie datowana jest na 1437 rok. W 1488 r. książę pomorski Bogusław X nadał wieś Wawrzyńcowi Krokowskiemu. W latach 1493-1601 właścicielem był ród von Jeckel (Jeckels). Prawdopodobnie w tym okresie powstał dwór, a w jego pobliżu budynki gospodarcze. Kolejnymi gospodarzami był ród von Borsche (lub Borske), po czym został podzielony na trzy części - "udziały". Potem właściciele często się zmieniali - m.in.: von Sdune, von Bochen oraz von Paraski. W II poł. XVIII w. właścicielką jednej części została wdowa von Baumgart. Za jej czasów wybudowano nowy budynek dworu, który zachował się do dziś. Później majątek sprzedano Kölhnowi von Jaski.
W 1837 r. Stanisław Żelewski, który był właścicielem pozostałych udziałów, nabył również część Jaskiego. Od tej pory majątek znowu stanowił całość. Przebudowano wtedy częściowo dwór oraz rozbudowano folwark i założone ogrody użytkowe. Ok. 1850 r. dobra odziedziczyli synowie Stanisława - Fryderyk i Eberhard. Córka Stanisława - Leontyna wyszła za mąż za Oskara von Dorne i zamieszkała w jego majątku w Bożympolu Małym. Fryderyk i Eberhard opuścili Paraszyno i zamieszkali w swoim majątku w Barłominie. W 1904 r. zmarł Eberhard (wcześniej, w 1876 r. zmarł Fryderyk), a majątek paraszyński odziedziczyła Anna Maria Żelewska. W związku z planowanym jej małżeństwem, natychmiast przystąpiono do remontu dworu. Zmieniono elewacje, dobudowano przybudówkę kuchenną i oszklono werandę. Wnętrza dworu ozdobiono zgodnie z panującą modą. Budynek wraz z ogrodem otoczono drewnianym ogrodzeniem na kamiennej podmurówce. Po wschodniej stronie utworzono niewielki ogród naturalistyczny, w którym umiejscowiono drewnianą, wypoczynkową altankę ogrodową. W 1907 r. Anna wyszła za mąż za Ernesta von Bessera. Zamieszkali oni w paraszyńskim dworze. Rodzina Besserów zamieszkiwała tam aż do 1945 r., po czym wyjechali do Niemiec, pozostawiając cały swój dobytek.
Po wyzwoleniu cały majątek przeszedł na własność Skarbu Państwa, ziemia została rozparcelowana. Zespół dworsko-ogrodowy otrzymali na własność mieszkańcy Paraszyna Teofil Wujek i Teofil Stolc. W budynku dworu oprócz mieszkań, niektóre pomieszczenia przystosowano do pełnienia funkcji gospodarczych. Po kilkunastu latach użytkowania, bez przeprowadzania remontów, całość zaczęła popadać w ruinę.
W 1976 r. majątek został przejęty przez PGR Gospodarstwo Rybackie. Sytuacja się jednak nie zmieniła. Budynek dworu był sukcesywnie rozkradany.
W 1978 r. dwór wraz z 4 ha ziemi został przejęty przez Przedsiębiorstwo Usług Technicznych PGR "TECHNIROL" w Gdańsku. Wykonano remont zabezpieczający mocno już zdewastowanego dworu i przygotowano się do właściwego remontu oraz adaptacji dworu na potrzeby ośrodka wypoczynkowego. Remont został zakończony 16 listopada 1987 r. TECHNIROL przejął również zaniedbaną przez Państwowe Gospodarstwo Rybackie inwesytycje ośrodka hodowli pstrągów. Na całym terenie zamierzano utworzyć gospodarstwo ekologiczne, którego głównym celem miała być hodowla pstrągów i produkcja zdrowej żywności na bazie biohumusu. Projekt jednak nie doczekał się realizacji. Dwór wraz z parkiem w ramach zobowiązań został oddany Przedsiębiorstwu "IGLOPOL-DĘBICE". Do 1991 r. pełnił funkcję pensjonatu przedsiębiorstwa. W 1992 r. na mocy ustawy o komunalizacji mienia, przejęty został przez gminę Łęczyce i oddany w dzierżawę Markowi Olszówce. On rozpoczął prowadzenie usług hotelowo-gastronomicznych. W listopadzie 1996 r. całe założenie zostało sprzedane firmie H.U.P. "AREX" S.C. należącej do Arkadiusza Andrzejewskiego z Zakopanego. W dworze nadal odbywały się przyjęcia oraz rodzinne spotkania. Jak wynika z relacji członka rodziny, gdy Państwo Andrzejewscy wyjechali na jakiś czas do Zakopanego, dwór pozostał przez pewien czas pusty. Wtedy doszło do serii włamań. Podobno rozkradziono meble. Zniknęła także miedziana instalacja grzewcza, która została wyrwana ze ścian i podłóg. Gdy Pan Arkadiusz zakupił inny obiekt - pałac w Sławotówku obecnie działający jako Pałac Below, Paraszyno przepisał swojej córce - Patrycji. Dwór stał dalej pusty, pilnowały go psy, a na posesji pasły się konie. Pojawiła się jednak szansa na przywrócenie świetności tego obiektu. Decyzja o remoncie zapadła, kiedy dworem zainteresowali się poroducenci filmu "Starzy ludzie". Horror produkcji Netflixa dał nadzieję na przywrócenie temu miejscu jego dawnego blasku. Obecnie dwór przechodzi generalny remont.
Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcie: wizytacja terenowa 03.05.2016 r.
Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509
Kontakt z redakcją: