Dwór w Gołębiówce

W XVIII wieku Gołębiówka była własnością Rudzińskich, w tym w 1783 roku zapewne wojewodzica mazowieckiego Antoniego Rudzińskiego. W początkach XX wieku Gołębiówka należała do Zembrzuskich, w tym w 1909 roku do Wacława Zembrzuskiego. W latach dwudziestych właścicielem majątku liczącego 384 hektary był Wandalin Kucewicz. W 1928 roku odsprzedał on Gołębiówkę Jerzemu Zdziechowskiemu. Zdziechowski, urodzony w 1880 roku w Rozdole na Podolu, był ekonomistą, ministrem skarbu w rządzie RP w latach 1925–1926, działaczem Stronnictwa Narodowego, członkiem Rady Obozu Wielkiej Polski, posłem na sejm w latach 1922–1927, autorem wielu prac z zakresu ekonomii. Zmarł w 1975 roku w Krakowie. Księżna Maria Sapieżyna, córka Jerzego Zdziechowskiego, kurier w czasie II wojny światowej, więziona w latach 1942–1945 we Włoszech i w Berlinie, jest autorką niezwykle ciekawego pamiętnika Moje życie, mój czas wydanego w 2008 roku.

Dwór w Gołębiówce z lat 1925–1927 należy do grupy mazowieckich dworów, jak Kuznocin, Dylew czy Osiek, wzniesionych w stylu polskim w jego bardziej barokowej i dworskiej odmianie aniżeli willowe i klasycyzujące dwory w Adamowiźnie, Kurczowej Wsi czy Ujazdowie. Choć wyczuwa się tu pewne modernistyczne napięcie w interpretacji barokowych form, jak wieloboczny ryzalit i alkierze w elewacji ogrodowej oraz arkadkowy portyk i półkolisto-schodkowy szczyt od frontu, to dworowi daleko jeszcze do niezwykle modernistycznego w wyrazie pałacu w Sinołęce, zaliczanego również do siedzib wzniesionych w stylu polskim. Parterowy, nakryty wysokim dachem łamanym, z cofniętą nieco piętrową częścią środkową, poprzedzoną trójarkadowym portykiem wspierającym balkon. Od ogrodu na osi wieloboczny ryzalit, którego piętro tworzy charakterystyczna dla stylu polskiego loggia kolumnowa nakryta dachem. Dwór od strony ogrodu otwiera się na rozległy krajobraz z licznymi stawami hodowlanymi na pierwszym planie.

Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.
Zdjęcie: Piotr Libicki