Dwór Lubajny

Dobra rycerskie Lubajny około połowy XIV w. zostały nadane przez Zakon Prusowi o imieniu Lube. W 1396 r. w źródłach wymieniany jest Hans von Lubeyne (z Lubajn). Do 1398 r. nazwa Lubainen dotyczyła dwóch majątków, które zostały połączone przez wyżej wspomnianego Hansa.

W XV w. jako lennika Lubajn wymienia się Jorge von Eppingen. W 1515 r. obok Jorge wymieniany jest Jakub von Lubainen. W 1650 r. pojawiają się nowi właściciele rodzina von Manteuffel oraz Wilhelm Sterling. W 1682 r. od Wilhelma majątek przejmuje Albrecht Föster, kupiec ostródzki. W 1685 r. oddał on majątek w zastaw za dług Ernestowi von Finkensteinowi. W 1704 r. Finkensteinowi posiadali w Lubajnach 20 łanów. Po Erneście majątek odziedziczył jego syn, Jan. W 1707 r. od Finkesteinów majątek w zastaw wziął baron von Hoverbeck na Domkowie. W 1708 r. po zmarłym Fösterze 2 łany folwarku Nowe Siedlisko kupiła żona burmistrza morąskiego Dorta Milde. W 1710 r. Jan Ernest von Finkenstein oddał w zastaw 20 łanów Lubajn oraz 2 łany Nowego Siedliska Wilhelmowi von Drüsen. W 1711 r. burmistrz morąski Daniel Milde oddał swoją część majątku w dzierżawę Krzysztofowi Ludwikowi von Nikritz, dziedzicowi na Lipcu i Lubajnach. Od 1714 r. nowym dzierżawcą został Krzysztof Petrykowski. Potem Lubajny stały się własnością Jana Ernsta von der Groebena, który sprzedał je baronowi von Hoverbeckowi, a ten z kolei porucznikowi von Witten. W 1775 r. von Witten sprzedał dobra porucznikowi Karolowi Gustawowi von Brüsewitz.

W 1861 r. jako właściciela wymienia się Petzenburga. To on zbudował w Lubajnie dwór. W latach 1905 i 1907 wymienia się już innego właściciela – Johannes Buttgeret, a w 1922 r. - Robert Rogal.

Po 1945 r. majątek wraz z dworem stał się własnością Skarbu Państwa i funkcjonował jako PGR. Po rozwiązaniu PGR-u w 1993 r. przeszedł w ręce Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie nie jest użytkowany.

Znajdujący się tu dwór (obecnie ruiny) pochodzi z XIX w. W późniejszym czasie był rozbudowywany. Został zbudowany na rzucie litery z wieżyczką na narożu, zwieńczoną czterospadowy daszkiem. Budynek parterowy, przekryty dwuspadowymi dachami. W elewacji frontowej znajduje się nieznaczny ryzalit na osi z dekoracją pilastrową i wystawką w dachu zwieńczoną trójkątnym szczytem.

• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
• Jerzy Sikorski, Katarzyna Soczewica, Karta Biała, 1998, www.zabytek.pl

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska

Zdjęcia:

• Marin Tymiński, Michał Piotrowski, Tajmenice Pomorza, 2023
• Katarzyna Soczewica, 1998, www.zabytek.pl