Pałac w Wopławkach

Wieś Wopławki uważana jest za jedną z najstarszych powiecie kętrzyńskim. Była lokowana w II poł. XIV w. na prawie chełmińskim.

Od końca XV w. do 1745 r. dobra rycerskie w Wopławkach należały do rodu, o którym pojawiają się różne informacje. Miał je otrzymać polski szlachcic Jakusz Milewski, a kolejni przedstawiciele rodu nazywali się von der Milwe lub von Mülbe. Od 1745 do 1945 r. majątek był własnością rodu Schmidt von Schmidtseck. W 1907 r. rodzina otrzymała tytuł baronowski. Wówczas powołano fideikomis, obszar własności ziemskiej wynosił 1400 ha.

Po zakończeniu II wojny światowej w majątku powstał PGR. W dworze umieszczono biura i mieszkania pracownicze. Ostatni remont przeprowadzono w nim w latach 70. XX w. Potem został opuszczony, narażony na dewastację, zaczął popadać w ruinę. Obecnie AWRSP wystawiła go na sprzedaż.

Bryła dworu świadczy o tym, że był on wielokrotnie przebudowywany i powiększany. Został wniesiony w XIX w. w miejscu średniowiecznej budowli. Podobno poprzedni dwór był drewniany i spłonął doszczętnie od pioruna, a po odbudowie ucierpiał znacznie podczas przejścia wojsk napoleońskich. W 1806 r. został odbudowany jako ceglana budowla. Prawdopodobnie w latach 1880-1890, gdy właścicielką była Anna Schmidt von Schmidtseck, z urodzenia hrabianka Eulenburg (z linii prośnieńskiej), dwór został ujednolicony stylistycznie. Dwór jest podpiwniczony, murowany z cegły i otynkowany, jednokondygnacyjny z poziomem mieszkalnym w poddaszu, przekryty wysokimi, dwuspadowymi dachami. Główny korpus założony na rzucie prostokąta z ryzalitem na osi elewacji wschodniej (od podwórza gospodarczego) i dostawiony bocznym skrzydłem do skraju także elewacji wschodniej. W elewacji frontowej (zachodniej) głównego budynku płytki, trójosiowy ryzalit na osi. We wnętrzach istniała interesująca stolarka (schody, boazerie, sufity) oraz murowane kominki.

Ok. kilometra na północ od Wopławek zachowały się ruiny kaplicy grobowej rodu Schmidtseck z XIX wieku. Istnieją przekazy mówiące o tym, iż cmentarz i kaplicę nawiedzają duchy zmarłych.

• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska

Zdjęcia:

• Michał Piotrowski, Tajemnice Pomorza, 2023 r.
• www.bildarchiv-ostpreussen.de