Dwór w Filipówce

Filipówka jest wymieniana już w XV w. Pierwsza udokumentowana wzmianka pochodzi z 1488 r. Wówczas prokurator zamku w Kętrzynie Georg Trusches wydał zgodę na prowadzenie karczmy w Filipówce. W tym samym roku wielki mistrz zakonu krzyżackiego Marcin Trusches nadał Marcinowi Tyle 3 włóki ziemi. Data 1488 r. przyjmowana jest jako rok założenia miejscowości.

W 1785 r. była własnością rodziny barona von Eulenburg, rezydentów dóbr i pałacu w Prośnie. Kilka lat później Filipówkę wraz z pobliskim folwarkiem Porębek kupił Fryderyk baron Schenk zu Tautenburg, właściciel majątku Wopławki, rezydent na Dobie.

W 1828 r. wdowa po Krzysztofie Fabianie Schenk zu Tautenburg, sprzedała majątek Wopławki z folwarkami w Filipówce i Porębku, Fryderykowi Wilhelmowi baronowi Schmidt von Schmiedeseck.

Pod koniec XIX w. majątek ziemski Filipówka należał do Heilmehera. Wówczas obszar własności ziemskiej wynosił prawie 300 ha a do majątku należał jeden folwark. W latach 20. XIX w. majątek należał do rodziny Swarz (m. in. Waltera Swarz) i został powiększony do 400 ha. Prowadzono tam głównie hodowlę koni roboczych.

Na początku lat 30. XIX w. obszar majątku Filipówka został poddany parcelacji. Powstała wieś chłopska, zaś resztówkę kupił Wilhelm Zukowski. Do 1945 r. właścicielem gospodarstwa był Emil Zukowski. Po 1945 r. utworzono tu spółdzielnie rolniczą, która była prowadzona przez polskich przesiedleńców, którzy zamieszkali opustoszałą miejscowość. Po 1956 r. majątek został podzielony pomiędzy rodziny zamieszkałe w dworze i budynkach kolonii mieszkalnej.

Dwór znajdujący się w Filipówce pochodzi z I poł. XIX w. Budowę rozpoczął w latach 60. XIX w. G. Heilmeyer (Heilmeher), a dokończył kolejny właściciel Swarz.

Obiekt został założony na rzucie prostokąta. Jest parterowy i posiada ściankę kolankową. Budynek pokrywa dach dwuspadowy. Na osi elewacji frontowej znajduje się dwukondygnacyjny ryzalit z ozdobnym okulusem w szczycie. Elewacje są boniowane. Naroża ryzalitu i korpusu głównego opięte sterczynami. Oryginalne okna są zamknięte łukiem odcinkowym, ze zwornikiem w nadłuczu.

Obecnie własność prywatna. Przez pewien czas dwór był wystawiony na sprzedaż. Niszczeje z roku na rok.

• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
• Tadeusz Korowaj, Karta Biała, 2003 r., www.zabytek.pl

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska

Zdjęcia: Michał Piotrowski, Tajemnice Pomorza, 2022 r.