W XVI wieku Nowa Krępa była własnością królewską, a od 1827 roku rządu Królestwa Polskiego. W 1837 roku Krępę kupił Ksawery Dobrowolski za sumę 104 288 złotych. Potem w rękach Zamoyskich: od 1857 roku Stanisława Zamoyskiego, od 1890 roku Andrzeja Zamoyskiego, od 1930 Franciszka Zamoyskiego. W 1932 roku majątek kupiła na licytacji Helena Zofia Abakanowicz za 345 000 złotych. Była ona właścicielką majątku najprawdopodobniej do końca.

Neogotycyzujący dwór w Krępie wzniesiony został dla Zamoyskich w latach 1883–1884 przez architekta Ksawerego Dionizego Makowskiego (1844–1917), który również dla Zamoyskich powiększał pałac w nieodległym Podzamczu, a w Maciejowicach wystawiał ich rodzinne mauzoleum. Parterowy, nakryty dwuspadowym dachem, z licznymi dobudówkami w bocznej elewacji i dwoma piętrowymi ryzalitami w elewacji frontowej, przechodzącymi w zamknięte trójkątnym szczytem wystawki dachowe. Pomiędzy ryzalitami piętrowy „łącznik”. Charakter neogotyckiej willi nadają budynkowi ostrołukowo wycięte okna, drzwi i płyciny dolnej kondygnacji ryzalitów oraz trójlistne płyciny w ich partii szczytowej. „Dworek”, bo tak nazywał go Makowski, miał być polskim odpowiednikiem nowej amerykańskiej architektury mieszkaniowej o bardzo wysokim standardzie i rozbudowanym programie. Dlatego zastosowano tu między innymi nowy „amerykański patent” – szafy w ścianach. Projekt dworu opublikowany został w 1891 roku w warszawskim „Przeglądzie Technicznym”.Neogotycki charakter ma również parterowa oficyna usytuowana w bliskości dworu po stronie frontowej, o ostrołukowych oknach i blankach wieńczących dobudówki.

Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.
Zdjęcie: Piotr Libicki