Dwór w Gilach

Miejscowość swoją nazwę wywodzi od pobliskiego jeziora Gilwa. Nie jest znana data lokacji wsi. Wykazy z 1889 r. wspominają o istniejącym tu folwarku szlacheckim.

Właściciele majątku często się zmieniali. Na początku XIX w. Gile należały do Kowalskich, a pod koniec XIX w. do rodziny Zerbe. Kolejnymi właścicielami w XX w. byli Bielerowie.

Dwór został wzniesiony w 1916 r. Elewacja parkowa, która jest widoczna od strony głównego wjazdu jest znacznie bardziej ozdobna od elewacji frontowej od strony podwórza. Dwór jest parterowy, pokryty dachem dwuspadowym z trójkondygnacyjną wieżą widokową z boku od strony parku, przekrytą czterospadowym daszkiem, z bocianim gniazdem na czubku. Na osi elewacji parkowej znajduje się duża murowana weranda z szerokimi schodami, która niegdyś była przeszklona. Nad nią, w połaci dachowej, trójosiowa wystawka z półkolistymi okienkami i uskokowym zwieńczeniem. W elewacji od podwórza, z boku, owalny ryzalit i za nim drugi dwukondygnacyjny, na nim płycina z datą 1916 i inicjałami E.B. Elewacje zdobione eklektycznym detalem architektonicznym.

• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
• Joanna Wańkowska-Sobiesiak, Karta Biała, 1990, www.zabytek.pl

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska

Zdjęcia: Michał Piotrowski, Tajemnice Pomorza, 2022 r.