Z Zelgoszczy do Czarnegolasu wiedzie nieutwardzona droga licząca 4 kilometry. Mniej więcej w połowie tej drogi, przy resztówce pocholerycznego cmentarzyka, stoi figura Matki Boskiej. Cmentarzyk od czasu teraźniejszego oddzielają otaczające go ze wszystkich stron nisko ułożone duże, polne kamienie (trudno to nazwać murem czy wałem). W rogu, po prawej stronie patrząc od piaszczystej drogi, stoi skromny krzyż. Na tabliczce ktoś odręcznie napisał: „Tu 12 marca 1998 roku znaleziono zwłoki Śp. Dr Józefa Milewskiego zaginionego 26 lutego 1998 roku. Żył 84 lata".
Przez wieś przepływa struga, która wpada do położonego na zachód od osiedla Czarnoleskiego jeziora. Czarnylas, jeżeli chodzi o historię, w porównaniu z okolicznymi miejscowościami jest białą plamą. Dotyczy do zarówno czasów dawanych, jak i okresu PRL. Jedynym dziejopisem Czarnegolasu był... dr Józef Milewski. Nazwa pochodzi od słowa las, który czarno wygląda. Kiedyś nazwa brzmiała: Czarnilas, Schwarcwalde (1352 rok), Czarnolescin (w latach 1648 , 1764 ,1771, 1779), niemiecka Czarnilas (1789 rok), Schwarzwald (1864 rok), hitlerowska- Schwarzwald.
W roku 1880 wieś zajmowała 355 ha a folwark 720 ha, w roku 1885 wieś zajmowała 363 ha a folwark 736 ha, w roku 1910 wieś zajmowała 365 ha a folwark 738 ha i w roku 1931 1998 ha łącznie zajmowała wieś i folwark. Czarnylas należy do najstarszych miejscowości Kociewia. Znaleziony na polu toporek kamienny świadczy o istnieniu osady neolitycznej (4000 - 1700 lat p.n.e.). W okresie międzywojennym na polu w kierunku Zelgoszczy oraz w latach pięćdziesiątych przy remoncie byłego pałacu odkryte groby skrzynkowe wraz z urnami popielnicowymi mówią o ciągłości osadniczej (700 - 400 lat p.n.e.). Jednak pierwsza wzmianka pisana o miejscowości pochodzi dopiero z 1352 roku. W dokumencie z tego roku Czarnylas był wzmiankowany jako granica sąsiedniej wsi Wysoka. W XV wieku miejscowość należała do konturstwa w Gniewie. Między Czarnylasem a Pączewem doszło w 1433 roku do potyczki zbrojnej husytów z Krzyżakami. Wieś poniosła straty. W 1458 roku Kazimierz Jagiellończyk podarował dobra czarnoleskie wojewodzie pomorskiemu, Janowi z Jani. Wieś mocno ucierpiała w wojnie trzynastoletniej (1454 - 1466).
W drugiej połowie XVI w. Czarnylas stanowił własność królewską (54 łany). W 1570 roku dobra należały do starosty gniewskiego. Było wówczas 3 ogrodników, chałupnik (rzemieślnik) i dziedziczna karczma, a w 1595 roku - dziewiętnastu chłopów. Pod względem sądowym, skarbowym i sejmikowym miejscowość należała wtedy do powiatu tczewskiego. Wieś ucierpiała poważnie w wojnach ze Szwedami (1655 - 1660), w czasie których prawdopodobnie zaginął dokument osadczy. W 1682 roku królewskie dobra dzierżawcze liczyły 63,5 łanów, we wsi była wtedy jedna karczma, było ośmiu zagrodników. W 1686 roku dobra starościńskie (folwark) dzierżawił Bystram. W 1754 roku żył we wsi chłop Jan Kurowski, który dobrze musiał się przysłużyć ówczesnemu królowi. Skoro otrzymał od niego cenny przywilej „nadawczy", jakim do dziś się chlubią jego potomni. „August Trzeci z Bożej Łaski Król Polski (...) - brzmią wyjątki z tego dokumentu - oznajmujemy (...), iż umyśliliśmy Onego i Sukcesorów Tego przy (...) wybranieckim półłanie zachować i zatrzymać (...) ze wszystkimi budynkami, polami, (...) ogrodami, łąkami (...), lasami, (...) sadami, barciami, stawkami (...), wolnym w jeziorach (...) ryb łowieniem, zwierzyny (...) strzelaniem (...), młynami wodnemi i zwietrznemi (...), piwa, gorzałki na potrzebę własną (...) do pomnienionego półłanu wybranieckiego należącymi (...) Tak jednak aby zwyczajny na Regiment Łanowy podatek punktualnie zawsze opłacali. Od innych wszelkich ciężarów i danin (...) niniejszym uwalniamy (...) Dan w Warszawie Dnia III miesiąca sierpnia Roku Pańskiego MLCCLIV Panowania Naszego II Roku (-) Austus Rex….”
Rząd pruski oddał dobra czarnoleskie w wieczystą dzierżawę. W 1778 roku folwark posiadał 31 włók, 15 mórg i 18 prętów [pręt k. (kwadratowy) = 3,3 m], podczas gdy jedenastego września 1792 roku doszły do tego - 7 włók, 4 morgi i 28 prętów. W 1789 roku wieś królewska i folwark liczyły 32 dymy.
Chełkowscy w Czarnym Lesie
Dwór wraz z młynem należał do Maksymiliana Chełkowskiego, prezesa Banku Spółdzielczego w Skórczu oraz innych miejscowościach. Maksymilian urodził się 12.10.1851 r. w Czarnym Lesie, zmarł 1.06.1929 w Skórczu. Urodził się więc w dworze. Stąd przypuszczenie, że majątek musiał należeć do rodziny Chełkowskich jeszcze przed 1851 r. Paweł Chełkowski, który jest prawnukiem Maksymiliana prowadzi dalsze poszukiwania genealogiczne.
Maksymilian Chełkowski sprzedał majątek w latach 20-tych XX w. (nie ma na to potwierdzenia, dalszy opis historyczny wskazuje na innych właścicieli pałacu).
Dalsze losy majątku
W 1874 roku wybudowano gorzelnię i obecny pałac (na fundamentach poprzedniego pałacu stoją magazyny dzisiejszej spółdzielni produkcyjnej). W 1880 roku folwark był w rękach Żyda z Kursztyna i długo w rękach żydowskich pozostawał (przed I rozbiorem Polski miał to być Żyd Hermann). Pozostały po nim grobowce w miejscu wyciętego, najstarszego lasu i odosobniony przy drodze do Wysokiej. W 1891 roku starogardzki sejmik powiatowy podjął uchwałę co do budowy odcinka szosy Czarnylas - Pączewo. Przed 1909 rokiem, rząd pruski zarządził wykupienie majątku, który przekształcił w domenę. W 1923 roku została ona rozparcelowana, a resztówkę nabył kpt. WP Rolbiecki (użytkował ją do wojny w 1939 roku). W 1931 roku były gorzelnia i cegielnia. Był stolarz, a 15 procent mieszkańców było bezrobotnych.
W nocy z 2 na 3 i z 8 na 9 czerwca 1942 roku hitlerowcy wysiedlili z gospodarstw rolnych wszystkich parcelników, tj. 13 rodzin polskich (46 osób). Powiernikiem Rzeszy Niemieckiej na majątku odebranym Rolbieckiemu i innym został Stege. Podczas okupacji z rąk hitlerowskich zginęli Maria Andrykowska (1939 rok), Leon Bielicki (1939 rok), Bernard Brelowski, ks. Brunon Koziorzemski (16 X 1939 rok), Józef Kuchta, rolnik Franciszek Kurowski (1939 rok), Leon Nierzwicki, Maria Paszkówna (1939 rok), Antoni, Franciszek, Jadwiga, Monika i Stefan Paterowie, Alfons, Alojzy, Gracjan, Maria, Rozalia i Tomasz Szonszorowie, rolnik Bernard Tusz (1939 rok) i Bronisław Werner. W akcję wyniszczenia Polaków aktywnie włączył się jesienią 1939 rok hitlerowiec Jochem, który w pierwszych dniach wojny przybył tu z Gdańska, wyrzucił administratora z plebanii i zagarnął dobra kościelne. Miejscowość wyzwoliły wojska radzieckie w dniach 4 i 5 marca 1954 roku.
Sklep
Ogłoszenia
