Pałac w Jędrzejowie

Historia Jędrzejowa sięga połowy XIII w., kiedy został założony przez Mroczka z Pogorzeli. Potem wieś była wzmiankowana około 1300 roku oraz w drugiej połowie tego samego wieku. Prawdopodobnie już w średniowieczu w Jędrzejowie znajdował się zamek, który należał do zakonu krzyżowców. Jego ruiny w XIX w. zostały wykorzystane do powstania nowych zabudowań wokół pałacu rodziny von Gilgenheimb. Właścicielami majątku przez stulecia były m.in. rodziny von Rottenberg, von Hundt i Henn von Hennenberg. W XVIII w. wieś należała również do rodziny von Frankenberg. W 1830 roku Jędrzejów znalazł się w rękach Teodora von Gilgenheimb z Frączkowa, który w majątku zbudował swoją rezydencję. W połowie tego samego stulecia Jędrzejów z jego rąk zakupił Aleksander von Francken-Sierstorpff, pełniący wówczas funkcję starosty grodkowskiego. Po nim właścicielem został hrabia Harry von Francken-Sierstorpff, który zapoczątkował rozbudowę pałacu. Plany przebudowy wykonał ceniony architekt Carl Lüdecke i w 1868 roku zakończono, jak się później okazało, pierwszą fazę budowy. Kolejne prace prowadzono w 1882 roku, prawdopodobnie również na podstawie planów Lüdeckego, dzięki czemu pałac nabrał wyglądu angielskiej twierdzy w stylu neogotyckim. Po dobudowaniu skrzydła wschodniego z okrągłą wieżą powstała dwukondygnacyjna budowla na nieregularnym planie, z wieżyczkami i okazałą wieżą główną. Wnętrza urządzono również w stylu neogotyckim. Rodzina von Francken-Sierstorpff była właścicielami pałacu do 1945 roku, kiedy ostatni mieszkańcy uciekli przed nadchodzącym frontem. Zniszczenia szczęśliwie ominęły budowlę, która po zakończeniu wojny została przekazana Skarbowi Państwa. W 1966 roku pożar zniszczył część skrzydła wschodniego i południowego, na szczęście w latach siedemdziesiątych XX w. pałac został odbudowany. Do dziś zachowało się wiele fragmentów dawnego wystroju.

Obecnie w pałacu mieści się Ośrodek Pomocy Społecznej i z tego powodu nie jest udostępniony zwiedzającym.

Tekst: Marek Gaworski, Przewodnik po zamkach i pałacach województwa dolnośląskiego, Strzelce Opolskie 2020

Zdjęcia:

• Marek Gaworski