Twój koszyk jest pusty
Liczba produktów w koszku: 0.
Lokalizacja: województwo lubelskie, powiat krasnostawski, gmina Izbica
Rodzaj obiektu: | Pałac |
Stan zachowania: | Niszczejący |
Skład zespołu: | pałac,dwie oficyny, park, aleja dojazdowa do zespołu, w gran. wg zał. planu |
Numer rejestru: | A/1125 |
Przeczytaj więcej informacji o pałacu w Orłowie Murowanym. Poznaj jego historię. Miłego czytania!
Orłów Murowany jest wsią leżącą w gminie Izbica nad rzeką Wolicą, wzmiankowaną w XIV wieku. Pierwszym znanym właścicielem Orłowa był Dymitr z Goraja. Z powstaniem osady Orłów wiąże się legenda. Około roku 1196 książę Mieszko wybrał się wraz z ciężarną wtedy małżonką na polowanie w tamtejsze lasy. Gdy jego małżonka zaniemogła przygotował obóz na szczycie, w miejscu gdzie obecnie stoi kościół. W pewnym momencie wszyscy zobaczyli olbrzymiego orła z łupem w dziobie, który stał na wysokim drzewie. Łup wypadł z dzioba orła a żona księcia przykucnęła i wydała na świat syna- Kazimierza. Na cześć tego wydarzenia Mieszko w tym miejscu postawił kaplicę wokół której powstała osada Orłów.
W 1419 r. wieś została nadana przez króla Władysława Jagiełłę Trojanowi Szy(e)rokiemu z Grąbca i Kisielewa w ziemi płockiej, w nagrodę jego zasług w wojnie z Krzyżakami. W 1440 roku wieś była własnością Piotra Trojana (Trojanowskiego) z Orłowa. W XVI stuleciu była własnością rodziny Trojanowskich, kolejno: w 1537 do Andrzeja stolnika chełmskiego, a w 1597 do Jana i Jakuba. W 1578 liczyła 11, 5 łana (193, 2 ha) gruntów uprawnych. W 1564 roku Orłów i Wola Orłowska należały do Andrzeja i Hieronima Trojanów i prawdopodobnie za ich rządów w drugiej połowie XVI wieku, zbudowano założenie obronne. Kolejnym właścicielem był Andrzej Średziński, a do 1649 roku Oktawian Samborzecki. Od 1649 roku do końca XVII wieku dobra orłowskie należały do Wacława Zamoyskiego. W latach 1669-1725 na zamku istniały dwa budynki murowane i drewniana zabudowa pomocnicza. Całość otoczona była fortyfikacjami bastionowymi, tworzącymi założenie w stylu palazzo in fortezza.
Znaną budowlą we wsi jest klasycystyczny pałac hrabiego Kickiego, przekazany w testamencie na rzecz wspólnoty wiejskiej. Pałac zbudowany został według projektu Henryka Marconiego, jednego z najsłynniejszych architektów działających w Polsce w pierwszej połowie XIX wieku. Jego budowę, wraz z dwiema bliźniaczymi oficynami, rozpoczęto w 1842 roku. Pałac otoczony parkiem tworzy dobrze zachowany zespół pałacowo-parkowy. Kicki z wyjątkową starannością zadbał o otoczenie pałacu. Założył park krajobrazowy, sadząc drzewa tak by tworzyły punkt widokowy w kierunku doliny Wolicy. Od frontu do pałacu biegnie kasztanowo-topolowa aleja, prowadząca do okrągłego gazonu z podjazdem. Za pałacem zachował się półokrągły salon ogrodowy wyznaczony przez drzewa. Rosło tu 700 drzew należących do 24 gatunków. Kicki rozpoczął działalność w dziedzinie rolnictwa, sprowadził nowe rasy owiec i krów, postawił liczne budynki gospodarcze. Sam żył skromnie. Zamieszkał w jednej z oficyn, oddając swoje myśli i czyny gospodarstwu. Przepych nie był widoczny w jego posiadłości. Wyróżniał się wyjątkowo zadbany folwark, podległe młyny, gorzelnie i browary. Swoje uwagi i pomysły w zakresie wzorowego i postępowego gospodarstwa publikował w „Tygodniku Rolniczo-Technologicznym" w latach 1836-1838. W swoim testamencie zaznaczył aby wszystkie jego przedsięwzięcia zostały dokończone. Marzyła mu się szkoła rolna. W 1881 roku wraz z przyjazdem ogrodnika z Poznania naukę podjęła pewna liczba wychowanków. Jednak jego marzenie nie do końca się spełniło. Szkoła nie powstała w Orłowie, jak zakładano wcześniej lecz w Sobieszynie w 1886 roku.
W latach 1923-1929 zbudowany został w Orłowie kościół parafialny pod wezwaniem św. Kajetana w miejscu dokładnie opisanym w testamencie Kickiego. Nie zdołano jednak przenieść do niego zwłok Kickich, tak jak tego życzył sobie testator. W okresie wojny cały majątek w Orłowie przeszedł pod niemiecki Liegenschaftsvervaltung. Od połowy 1940 r. aż do wyzwolenia w pałacu w Orłowie Murowanym mieścił się tzw. Oberleitung, czyli administracja klucza folwarków Dworzyska, Kraśniczyn, Siennica Różana, Siennica Królewska i Boruń. Jedna akcji partyzanckich doprowadziła do pożaru zabudowań folwarcznych, szczęśliwie ocalał pałac i otaczający park.
W pobliżu zespołu pałacowo-parkowego znajduje się pomnik przyrody żywej - sosna wejmutka. Park jest zaniedbany. W okresie wojny cały majątek w Orłowie przeszedł pod zarząd niemiecki. Po wojnie pałac był użytkowany jako szkoła podstawowa, a po jej likwidacji obiekt niszczeje. Pałac obecnie zyskał nowego właściciela, który planuje utworzyć w nim minimuzeum i centrum kulturalne, a część zagospodarować na pokoje gościnne. Z racji obecnego stanu pałacu, do przywrócenia mu świetności potrzebne są ogromne fundusze. Nowy właścicel stara się o dotację na pokrycie kosztów, a wójt miejscowości zadeklarował wsparcie.
Tekst: Andrzej Łuczyński, korekta:Patrycja Grygoruk, zdjęcia: Wiesław Smyk, 2012 r. i Grzegorz Chowicki, 2016 r. (udostępniono za zgodą autorów).
Zranione Serce Hrabiego - Orłów Murowany Koloniato film obrazujący apel mieszkańców Gminy Izbica w sprawie ochrony niszczejącego zespołu pałacowo-parkowego w Orłowie Murowanym.
Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509
Kontakt z redakcją: