Dwór w Chojeńcu

W drugiej połowie XIX wieku wieś wraz z folwarkiem należały do klucza dóbr Siedliszcze, którego dziedzicem był Wojciech Węgliński, kasztelan chełmski. W 1787 roku właścicielem majątku został jego syn Antoni Leopold Węgliński. Kolejno w 1821 roku Chojeniec otrzymał na własność i osiadł w nim wraz z żoną, syn Wojciech Dominik.

Jeszcze w tym samym roku Wojciech wybudował niewielki, murowany dwór. Wojciech Dominik zginął w 1863 roku walcząc w powstaniu styczniowym. Folwarkiem Chojeniec zarządzała jego żona Emilia z Radwańskich Węglińska. Po jej śmierci, w 1881 roku, majątek odziedziczył Stanisław Moraczewski-Trzecielski, który w 1894 roku sprzedał go Edwardowi Przegalińskiemu. W 1911 roku folwark nabył od niego Henryk Poraziński, który przeprowadził remont dworu. Po zakończeniu I wojny światowej majątek został zlicytowany za długi. Resztówka folwarczna do 1945 roku należała do Józefa Sterpejkowicz-Wersockiego.

Jeżeli chodzi o sam dwór, to pochodzi on z I połowy XIX wieku. Jest on parterowy, murowany, wzniesiony na planie prostokąta, z płytkimi ryzalitami bocznymi i bardziej wysuniętymi ryzalitami środkowymi w elewacji frontowej, a w elewacji ogrodowej znajduje się fasada z zachowanymi cechami klasycystycznymi. Obiekt przykryty jest niskim, czterospadowym dachem, podbitym blachą. Pierwotnie dach był wyższy, gontowy, co czyniło jego bryłę bardziej harmonijną w proporcjach.
Do 2009 roku we dworze mieściła się szkoła podstawowa. Obecnie zespół dworski znajduje się w rękach prywatnych. Trwa remont budynków.

• Ryszard Bałabuch, Andrzej Łuczyński, Rezydencje magnackie i dwory szlacheckie Lubelszczyzny, cz. 3, powiaty: chełmski, krasnostawski, lubelski, świdnicki, Powiśle-Dęblin 2011.

Tekst: Andrzej Łuczyński, korekta: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcia: Andrzej Łuczyński