Pałac w Karwicach

Karwice niem. Carwitz są wzmiankowane w źródłach po raz pierwszy w 1248 r. Wówczas osada ta wchodziła w skład dóbr książęcych, w ramach ziemi stargardzkiej. W 1320 r. wieś została nadana przez księcia wołogoskiego Warcisław IV augustiankom z Pyrzyc, które miały objąć patronat nad kościołem parafialnym w Drawsku oraz utworzyć w mieście klasztor filialny. Klasztor ostatecznie nie powstał, a panujący od lipca 1320 roku margrabia brandenburski Ludwik V Bawarski nadania nie uznał.

W 1326 r. Karwice zostały zniszczone przez wojska polsko-litewskie.

W 1565 r. majątek należał do rodziny Lentzen. Kolejna lokacja wsi nastąpiła w 1719 r. Wówczas właścicielami był rod von Goltz. Jako właściciele są wymieniani również w 1745 r.

W 1818 lub 1822 roku kapitan Heinrich Otto von Brockhausen (1783-1863) z Żołędowa (niem. Mittelfelde) nabył przyległe do Carwitz ziemie (również Mielenko Drawskie). Już za życia przekazał swoje majątki synom. Najmłodszy syn, Otto Georg Alexander Helvetius von Brockhausen (1827-1880) otrzymał Carwitz w 1850 lub 1851 roku. Zakupił on wszystkie gospodarstwa chłopskie i młyn oraz połączył je z majątkiem, tworząc obszar o powierzchni 6500 mórg, w tym ponad 3000 mórg lasu.

W 1887 roku majątek zostaje zakupiony przez Franza von Lepel.

W 1928 r. majątek liczył 18830 ha gruntów, a w księdze adresowej figuruje Friedrich Volkmann.

Po 1945 r. majątek przeszedł na własność Skarbu Państwa.

Obecnie pałac i przyległy do niego park jest w użytkowaniu Ministerstwa Obrony Narodowej. Jest to teren wojskowy i obowiązuje zakaz wstępu.

Pałac został przebudowany w latach 1865-66 na fundamentach starszej budowli, przez ówczesnego właściciela Otto von Brockhausen w stylu neogotyku angielskiego. W końcu lat 50. ubiegłego wieku obiekt został rozbudowany o trzecią kondygnację. Kolejne remonty pałacu przeprowadzono w 1971 i 1988 roku przez Rejonowy Zarząd Kwaterunkowo-Budowlany Wojska Polskiego w Bydgoszczy.

W lesie opodal parku pałacowego znajduje się cenotaf (symboliczny nagrobek) upamiętniający żołnierza poległego w II wojnie światowej – Richarda Volkmann (1916-1942), syna dawnego właściciela, Friedricha Volkmanna. Na nagrobku znajduje się sentencja: „Der gerechten seelen sind in gottes hand und keine qual rühret sie an.“ - Dusze sprawiedliwych są w ręku Boga i nie dosięgnie ich męka.

Pomnik Heinricha von Brockhausena znajduje się w lesie w Żołędowie, 2km na wschód od wsi. Zmarł on właśnie w tym miejscu, w tragiczny sposób. Podczas polowania został stratowany przez jelenia. Hodował go w dworskim parku, a później przywrócił mu wolność. Kopia pomnika Brockhausena została ustawiona w Niemczech w miejscowości, gdzie osiedli potomkowie Brockhausenów z Żołędowa.

W Internecie można odnaleźć powtarzającą się historię o tym, że we wrześniu 1994 r. w pałacu miał miejsce słynny „obiad drawski” z udziałem kadry dowódczej sił zbrojnych i ówczesnego prezydenta Lecha Wałęsy. Podczas spotkania doszło do głosowania, mającego na celu doprowadzenie do dymisji Ministra Obrony Narodowej Piotra Kołodziejczyka oraz przejęcia przez prezydenta kontroli nad WSI. Jak się jednak okazuje to wydarzenie miało miejsce nie w pałacu, a w tzw. „sali witrażowej” w kasynie wojskowym w Karwicach. Kasyno było zlokalizowane w niewielkiej odległości od samego pałacu.

• Podobno podczas remontu pałacu w latach 60-tych w piwnicach znaleziono ogromne kadzie z „zżelowanym winem”.
• W 1960 r. na łamach gazety "Głos Koszaliński" ukazała się taka informacja:

• Ewidencja parkowa, www.zabytek.pl
• Cezary Nowakowski, Karta Biała, 2001, www.zabytek.pl
• Jerzy Dubiel, www.zamkilubuskie.pl
• Alexander Duncker, Die ländlichen Wohnsitze, Schlösser und Residenzen der ritterschaftlichen Grundbesitzer in der preußischen Monarchie nebst den Königlichen Familien-, Haus-Fideicommiss- und Schatull-Gütern in naturgetreuen, künstlerisch ausgeführten, farbigen Darstellungen nebst begleitendem Text von 1857 bis 1883, POLONA, dostęp publiczny.
• Ledebur, Leopold von (1799-1877), Adelslexicon der Preussischen Monarchie. T. 1 (A-K)
• http://westernpomerania.com.pl/
• Karta cmentarza, www.zabytek.pl
• Zbigniew Sobisz, Zabytkowe parki dworskie w gminie Drawsko Pomorskie [w:] Zeszyty Siemczyńsko-Henrykowskie Tom VII, Siemczyno 2015
• https://von-brockhusen-brockhausen-bruchhausen.de/
• https://schlossarchiv.de/
• Zbigniew Mieczkowski, Zapomniane pomniki, My – Kalisz Pomorski – Okolice – Świat, dostęp online.
• Zbigniew Mieczkowski, Dzieje Lubieszewa i jeziora Lubie, 2014.
• Ireck Andreas Litzbarski, https://www.flickr.com/
• http://www.pojezierzedrawskie.info/
• Drawski Blog Historyczny – www.dramburg.blogspot.com
• Głos Koszaliński, nr 53, 1960

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska

Zdjęcia:

• Jerzy Dubiel, www.zamkilubuskie.pl (udostępniono za zgodą autora)
• Karl Friedrich Schwirz
• Ewidencja parkowa, 1979 r., www.zabytek.pl
• Beata Zbonikowska, 2011 r., http://westernpomerania.com.pl/ (udostępniono za zgodą autorki)