Dwór w Dłoni

Niemiecki przemysłowiec z Berlina żydowskiego pochodzenia Samson Woller wydał świetnie dwie swoje córki za mąż: Helenę za Niemca hrabiego Leopolda von Ziethena i Marię Otylię za Polaka księcia Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego. Wkrótce obie siostry zamieszkały w nowo wzniesionych pałacach: hrabina von Ziethen w Smolicach zbudowanych w neobarokowym wilhelmińskim stylu, a księżna Drucka-Lubecka w bardzo udanym pałacu w Dłoni, zbudowanym według najlepszych koncepcji stylu narodowego wyłożonych w broszurce księcia Zygmunta Czartoryskiego z Rokosowa z roku 1896 O stylu krajowym w budownictwie wiejskim. Eksplozja budowli w tym stylu, szczególnie wśród rezydencji zamawianych przez wielkopolskich ziemian w początku XX wieku, była reakcją na antypolską politykę pruską, co znalazło również swój wyraz w tej pięknej rezydencji polskiej księżnej berlińskiej proweniencji. Księżna musiała wkrótce po ślubie poczuć się Polką, skoro wybrała dla swego domu koncepcję stylu narodowego. Zresztą po jakimś czasie nawet przez Niemców uważana była za Polkę, a źródła niemieckie wymieniają księżnę jako polską właścicielkę ziemską. Autorem projektu był najlepszy – obok nieco starszego Stanisława Boreckiego czy Stefana Cybichowskiego – realizator programu narodowego, Roger Sławski, jak wielu innych architektów polskich tych czasów wykształcony na Politechnice Charlottenburskiej. Pałac został wybudowany zaraz po roku 1910. Bryła głównego korpusu wzbogacona o podwójnie wyłamany ryzalit głównego wejścia z okazałym jońskim portykiem kolumnowym oraz o wysunięte ryzality po obu stronach korpusu głównego. Korpus główny i ryzality nakryte wysokimi łamanymi dachami polskimi, które w odróżnieniu od typowego francuskiego dachu mansardowego mają znacznie mniejszy stopień załamania górnej połaci dachu w stosunku do dolnej, co sprawia, że wystawa dachowa jest znacznie bardziej okazała, a dachy wyższe. Roger Sławski wybudował lub radykalnie przebudował pałace w Skoraszewicach, Starym Sielcu czy też dwory w Cichowie i Chudobczycach, a także wyjątkowo udany, pełen wdzięku i charakteru dwór w Dakowach Mokrych. Wszystkim wznoszonym i przebudowywanym rezydencjom nadawał cechy tak zwanego kostiumu narodowego.

W roku 1939 właścicielką Dłoni była księżna Maria Otylia Drucka-Lubecka. Majątek w 1926 roku liczył 737 hektarów, miał gorzelnię, cegielnię i mleczarnię.

Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie w Wielkopolsce, Poznań 2002.
Zdjęcie: Piotr Libicki, lata 90-te XX w.