Pałac w Czempinie

Barokowy, bardzo piękny i stosunkowo dobrze zachowany pałac, wzniesiony w 1739 roku, na murach o sto lat starszej siedziby, przez wojewodę poznańskiego Ludwika Szołdrskiego z prastarej wielkopolskiej rodziny pieczętującej się herbem Łodzia. Pałac zbudowany na planie prostokąta, z trzema ryzalitami od frontu i jednym od strony ogrodu. Bogato dekorowane szczyty, a środkowy ryzalit ozdobiony postaciami symbolizującymi cztery kontynenty. W 1841 roku rozebrano wieżę i skrzydła boczne, co raczej pomogło, niż zaszkodziło urodzie pałacu. W wyniku przebudowy wnętrz na początku XX wieku powstał secesyjny hol, biblioteka na piętrze i efektowna łazienka.

W średniowieczu Czempiń należał do Górków herbu Łodzia, jednego z najbogatszych rodów wielkopolskich. Pozostawał w ich władaniu aż do śmierci ostatniego z Górków – kacerza – Stanisława Górki, który zmarł w 1592 roku, będąc wojewodą poznańskim. Po jego śmierci Czempiń przeszedł na jego siostrzeńców Czarnkowskich, którzy zasłużyli się, zmieniając zbory luterańskie w dobrach odziedziczonych po Górce na kościoły. Później Czempiń należał do Szołdrskich. Po bankructwie Wiktora Szołdrskiego przeszedł w 1830 roku w ręce niemieckie. Od 1847 roku do drugiej wojny światowej własność von Delhaesów, nobilitowanych w 1861 roku mieszczan z Królewca.

W 1939 roku właścicielem dóbr Czempiń-Borówko Stare był Niemiec Karl von Delhaes. Majątek w 1926 roku liczył 1303 hektary, miał gorzelnię i suszarnię płatków ziemniaczanych.

Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie w Wielkopolsce, Poznań 2002.
Zdjęcie: Piotr Libicki, lata 90-te XX w., Alfred Jadwiga Zakrzewscy