Dwór Prakwice

Pierwsze wzmianki o Parkwicach pochodzą z 1312 r. i odnotowane są w dokumentach Zakonu Krzyżackiego. W 1328 r. nazwę wsi zapisano jako Preyterwicz.

Dobra rycerskie Parkwice powstały na początku XIV w. W XV w. majątek był w posiadaniu Gabriela Bażyńskiego (był on przywódcą rycerstwa ziemi dzierzgońskiej w Związku Pruskim). Po nim na krótko właścicielem była zniemczona już rodzina Projków - von Proeck.

Kolejnymi właścicielami dóbr zostali Wallenrodtowie. Jako jednego z właścicieli z tego rodu wymienia się Ernsta von Wallenroda.

W 1736 r. (inne źródła wskazują na rok 1737 ) majątek kupił od nich Albrecht zu Dohna-Schlobitten (Słobity / lub burgrabia Krzysztof zu Dohna – młodszy brat Albrechta, a jeszcze inne źródła wskazują, iż majątek od Wallenrodów / Wallenrodtów kupił Christoph zu Dohna). Jego rodzina posiadała dobra do 1945 r.

Prakwice zalicza się do jednych z najlepiej prosperujących kluczy dóbr ziemskich książąt zu Dohna-Schlobitten. Majątek był niegdyś ulubionym miejscem kameralnych spotkań towarzyskich książąt. Urządzali w nim polowania i spędzali w nim letnie miesiące. Na polowania w Prakwicach bywał nawet cesarz Wilhelm II.

Ostatnim właścicielem majątku w Prakwicach, w tym folwarku w Kielmach (Vorwerk Köllmen) w latach 1918 - 1945 był Aleksander zu Dohna-Schlobitten.

Dwór w Prakwicach został wzniesiony na przełomie XVII i XVIII w. w stylu barokowym przez J. E. von Wallenroda prawdopodobnie w miejscu starszego obiektu, który został wzniesiony według architekta Wulfa D. Wagnera jeszcze przed nabyciem Prakwic przez Dohnów.

Dwór był budynkiem parterowym, z krótkimi, alkierzowymi skrzydłami i wystawką w dachu na osi elewacji frontowej, przykryty dachem naczółkowym. Elewacje zdobione były skromnym detalem, a naroża boniowane. Wnętrza z sufitami i kominkami, były bogato zdobione sztukateriami barokowymi. Dwór został przebudowany w XIX-XX w. Spowodowało to w znacznym stopniu zanik dawnego charakteru wnętrza.

Do 1960 r. dwór użytkowany był przez rodziny rolników indywidualnych, które opuszczając go jednocześnie go dewastowały. Gdy dwór był już zupełnie zniszczony, praktycznie tak, że zostały wyłącznie mury nośne, przekazany został PGR-owi w Starym Dzierzgoniu.

Dwór spłonął w 1945 r. Jednak jeszcze w latach 50-tych był użytkowany m.in. jako świetlica. Został on jednak szybko opuszczony i zdewastowany. Obecnie własność prywatna, w stanie ruiny.

• Andrzej Czapliński, Prakwice [w:] Jantarowe Szlaki, nr 4, Gdańsk 2009.
• Mieczysław Michalski, Budowle i parkowe obiekty zabytkowe w Państwowych Gospodarstwach
  Rolnych na terenie województw gdańskiego i elbląskiego [w:] Jantarowe Szlaki, nr 2, Gdańsk 1983
• Andrzej Czapliński, Prakwice [dostęp online]
• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich,
  Olsztyn 2001.

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska

Zdjęcia:

• Bildarchiv-ostpreussen.de
• Michał Piotrowski, 2020 r.