Twój koszyk jest pusty

Dwór w Siennicy Różanej

dwór w Siennicy Różanej

Autor: Andrzej Łuczyński, 2010 r.

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo lubelskie, powiat krasnostawski, gmina Siennica Różana

Rodzaj obiektu:
Dwór
Stan zachowania:
W remoncie
Zastosowanie:
własność samorządowa
Zespół:
założenie dworsko-parkowe
Skład zespołu:
d. dwór, układ zieleni, starodrzew, układ wodny
Numer rejestru:
A/1130

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Karta adresowa dworu w Siennicy Różanej

Zapoznaj się z historią dworu w Siennicy Różanej

Przeczytaj więcej informacji o dworze w Siennicy Różanej. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Początki Siennicy Różanej sięgają XV wieku. W czasach panowania Władysława Jagiełły wieś podzielona była na mniejsze części. Jedną z części darowano w dożywocie Olizarowi, który był królewskim woźnicą. Po śmierci Olizara jego ziemię przejął rycerz o imieniu Leon. W 1448 roku części Siennicy, od imion rycerzy, którzy je użytkowali, zwano Siennicza Leonis (Siennica Różana) i Siennicza Wirsbyanthae (Siennica Nadolna).

W połowie XV wieku dzierżawcą wsi został Mikołaj z Borzyszowic, syn Zawiszy Róży z Borzyszowic burgrabiego zamku krakowskiego w latach 1428-1432. Mikołaj z Borzyszowic zrobił karierę na dworze synów Władysława Jagiełły, gdzie był ochmistrzem dworu królowej Elżbiety. W 1468 roku Mikołaj został dziedzicem wsi. Siennicę Różaną odziedziczył jeden z jego synów -Janusz Zawisza z Borzyszowic, starosta chełmski. Jego żoną była Zofia z Pustołowa, z którą miał jedną córkę Barbarę. W 1515 roku Barbara wyszła za mąż za Stanisława Sienickiego, sąsiada mieszkającego w Siennicy Nadolnej, natomiast bratanica Zofia za Mikołaja Reja z Nagłowic. Wobec tego w 1583 roku ziemia w Siennicy została podzielona między Sienickich i Rejów. Sieniccy mieli syna Mikołaja (ur. ok. 1520 roku), który odziedziczył majątek po ojcu. Mikołaj Sienicki dzięki wykształceniu i talentom szybko zrobił karierę polityczną. Był też wybitnym znawcą prawa parlamentarnego. Współpracował z Janem Zamoyskim. Po śmierci Mikołaja Reja w 1569 roku dziedzicami części Siennicy zostali jego synowie: Andrzej i Krzysztof. W końcu XVI wieku dziedzicem Siennicy Różanej został młodszy brat Andrzeja Reja, Krzysztof Rej - stolnik lubelski, od 1591 roku najstarszy syn Krzysztofa z małżeństwa z Katarzyną Drohojewską - Marek. Po nim Siennice odziedziczyła jego córka Anna Rejówna, która w 1634 roku wyszła za wdowca Franciszka Gorzkowskiego.

W latach sześćdziesiątych XVII wieku właścicielem Siennicy Różanej był Franciszek Gorzkowski, natomiast w latach osiemdziesiątych XVII wieku Blinowski. W drugiej połowie XVII wieku przeszła ona na własność rodziny Potockich i została włączona do dóbr Rakołupy. Właścicielem wsi został Michał Potocki którego w młodości uznawano za awanturnika. Kolejnym dziedzicem został jego syn Feliks Potocki, starosta krasnostawski. Feliks Potocki miał liczne córki i jego majątek zaczął przechodzić w ręce zięciów. W drugiej połowie XVIII wieku liczne ziemie należące do Potockich w okolicach Krasnegostawu kupił Wojciech Poletyło. Po jego śmierci znaczny majątek został podzielony między synów z dwóch małżeństw. W 1806 roku Siennicę przejął Jan hrabia Poletyło.

Siennica w czasach Poletyłów była jedną z ważniejszych wsi ich majątku, dlatego na przełomie XVIII i XIX wieku wybudowali dwór, który dotrwał do XX wieku. Jan Poletyło nigdy się nie ożenił i w 1855 roku zmarł bezpotomnie. Po jego śmierci majątek przeszedł na jego młodszego brata Alojzego Poletyło, a gdy ten zmarł w 1860 roku, Siennica przeszła na syna Alojzego - Leopolda i jego żonę Pelagię z Młodeckich. W 1869 roku Pelagia Poletyło sprzedała Siennicę Różaną księciu Eugeniuszowi Lubomirskiemu, ożenionemu z córką Andrzeja Zamoyskiego. Jego najstarszy syn Stefan Andrzej Lubomirski w ostatnich latach XIX wieku objął Siennicę. Po jego śmierci w 1911 roku kolejnym dziedzicem został Stefan Lubomirski. W 1928 roku Stefan Lubomirski sprzedał folwark Siennica Jerzemu Koszarskiemu.

Dwór został wzniesiony około 1803 roku na malowniczym stoku, opadającym łagodnie ku południowemu wschodowi aż do brzegów rzeki Siennicy. Siedziba nie była zbyt okazała, być może drewniana i kryta słomą. Na stoku opadającym ku rzece założono park.
Obecny dwór jest dziełem ostatniego dziedzica z rodu Poletyłów - Aurelego. Ten dwór także nie przystawał do hrabiowskiego tytułu właściciela i nie był budowlą imponującą, mimo późniejszej częściowej rozbudowy. Za czasów Aurelego na nowo urządzono też modny wówczas park krajobrazowy, z którego do naszych dni zachowało się sporo starych drzew, m.in. lipy drobnolistne, dąb szypułkowy, sosny wejmutki, jesion wysmukły i inne. Książę Lubomirski przejąwszy Siennicę odremontował zaniedbany dwór. Założył niebawem hodowlę rasowych koni. Dwór jest parterowy częściowo podpiwniczony, zbudowany na planie prostokąta. Obok znajdują się resztki parku z XIX wieku. Ogromne zniszczenia przyniosła mu I wojna światowa. Podczas okupacji hitlerowskiej Niemcy urządzili w nim posterunek SS. Po wojnie zorganizowano tu szkołę, potem Gminny Ośrodek Kultury. Od 2003 roku dworek stoi pusty i czeka na remont. Park wraz z amfiteatrem jest zadbany.

Źródła wiedzy
  • Ryszard Bałabuch, Andrzej Łuczyński, Rezydencje magnackie i dwory szlacheckie Lubelszczyzny, cz. 3, powiaty: chełmski, krasnostawski, lubelski, świdnicki, Powiśle-Dęblin 2011.

Tekst: Andrzej Łuczyński, korekta: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcie: Andrzej Łuczyński

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.