Twój koszyk jest pusty

Dwór w Poborzu

  • dwór w Poborzu

    Autor: Aleksandra Szafrańska-Dolewska

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo łódzkie, powiat kutnowski, gmina Oporów

Rodzaj obiektu:
Dwór
Zastosowanie:
własność prywatna
Stan zachowania:
Niszczejący
Zespół:
dworsko-parkowy
Skład zespołu:
dwór, park, spichrz, kuźnia
Numer rejestru:
484
Organ wpisujący:
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Łodzi
Data wpisu:
9 Kwi, 1979

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią dworu w Poborzu

Przeczytaj więcej informacji o dworze w Poborzu. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Na przełomie XVIII i XIX w. dwór w Pobórzu był własnością rodziny Russjanów. Po śmierci Jacka i Marcjanny Russjanów majątek przypadł małoletniemu jeszcze Aleksandrowi. Zadłużony Pobórz został wystawiony przez wierzycieli na licytację, na której zakupił go Michał Skarżyński. Ten zmarł w 1832 r., a majątek po nim przejęła żona Józefa z Podczaskich Skarżyńska oraz trzej synowie: Jan, Ignacy i Feliks. W 1847 r. Józefa sprzedała swoją połowę majątku Feliksowi, trzy lata później swoje prawa do spadku sprzedał mu też Ignacy. W tym samy roku zmarła Józefa. W 1858 r. Feliks ożenił się z Józefą Niemojowską, z którą miał ośmioro dzieci: Adama Feliksa, Antoniego Feliksa, Józefa, Wandę Jadwigę, Marię, Elżbietę, Annę i Wandę. W 1896 r. zmarł Feliks Skarżyński, a dwanaście lat później jego żona. Pobórz przypadł Antoniemu Feliksowi Skarżyńskiemu. Otrzymał on staranne wykształcenie. W 1883 r. ukończył szkołę realnę w Łowiczu, następnie podjął dalszą naukę na Politechnice w Rydze (najpierw na wydziale mechanicznym, a później na chemicznym), którą ukończył w 1890 r. uzyskując tytuł inżyniera chemii. Po studiach przez dwa lata pracował w przemyśle cukrowniczym, jednak otrzymujac w spadku Pobórz porzucił to zajęcie i poświęcił się rolnictwu. Odbył gruntowne praktyki rolnicze, m.in. w graniczącym z Poborzem a przodującym ówczas w produkcji rolnej majątku Strzelce pruskiej rodziny von Treskow i przejął ojcowiznę. Antoni wziął ślub z Teklą Zielińską, z którą miał troje dzieci: Juliusza, Bolesława i Janinę. Antoni Skarżyński zapisał się w historii kutnowskiego rolnictwa jako wzorowy gospodarz, działacz społeczny i samorządowy ale głównie jako organizator kółek rolniczych. Był długoletnim prezesem Okręgowego Towarzystwa Rolniczego w Kutnie, członkiem zarządu Banku Ziemiańskiego, Zakładów Przemysłowo-Rolnych Ziemi Kutnowskiej, Syndyktu Rolniczego i Stacji Doświadczalnej. Wspierał budowę domu dochodowego straży ogniowej w Kutnie, szkoły realnej i bursy przy niej oraz cegielni w Kaszewach. W czasie wojny z bolszewikami zorganizował 3 szwadron Pułku Ułanów i pomagał wojsku. Młodszy syn Antoniego, Bolesław, ułan w 3 Pułku, poległ w kwietniu 1919 r. na polu bitwy pod Ejszyszkami. Starszy syn Juliusz, urodzony w 1898 roku, żonaty z Aleksandrą Gintowt-Dziewiałtowską był ostatnim właścicielem Poborza przed 1939 r. W 1945 r. majątek przejął Skarb Państwa i rozparcelował. Po 1945 r. we dworze mieściła się szkoła podstawowa. W połowie lat 80. dwór w Poborzu został sprzedany prywatnemu właścicielowi.

Dwór w Poborzu powstał na zamówienie Antoniego Skarzyńskiego w ostatniej dekadzie XIX w. Jest dziełem znanego architekta Apoloniusza Nieniewskiego. Usytuowany jest na naturalnym wzniesieniu, posiada cechy późnego klasycyzmu i neorenesansu. Jest to budynek na planie wydłużonego prostokąta o nieregularnej bryle złożonej z części parterowej oraz poprzecznej do niej trójosiowej części piętrowej. W części parterowej od frontu znajduje siętrójosiowy występ, przylegający do części piętrowej, poprzedzony niewielkim portykiem złożonym z dwóch kolumn toskańskich podtrzymujących trójkątny szczyt. Od ogrodu w części piętrowej znajduje się dwuarkadowa loggia, poprzedzona schodami i podobnym portykiem jak od elewacji frontowej.

Ciekawostki

Z rodziną Skarżyńskich spokrewnieni byli Manteufellowie. W Poborzu często bywali: Tadeusz Manteuffel-Szoege, późniejszy wybitny polski historyk, mediewista, jego starszy brat Jerzy - profesor, filolog klasyczny, twórca podstaw papirologii w Polsce oraz Leon Manteuffel-Szoege, profesor chirurg, twórca polskiej szkoły chirurgii klatki piersiowej.

Źródła wiedzy

Lesiak H., Szlakiem dworów regionu kutnowskiego, Kutno 2007, s. 334-337.

  • Lesiak H., Wieś i dwór w powiecie kutnowskim (zarys dziejów w XIX i I połowie XX wieku), część I, Kutno 2003, s. 208-213.
  • Pakuła R., Wybrane obiekty dworkowe powiatu kutnowskiego w szerokim zarysie historyczno–konserwatorskim, Kutnowskie Zeszyty Regionalne, Tom XVI, Kutno 2012, s. 75-96.

  • Skuza T., Glinda M., Kutno i region kutnowski, Kutno 2008, s. 89.
  • Wykaz zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych woj. łódzkiego (stan na 01.05.2015 r.)
  • www.szlachta.org.pl

Opracowała: Aleksandra Szafrańska-Dolewska

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.