Twój koszyk jest pusty

Pałac Warszawa - Młociny

pałac Warszawa Młociny

Autor: Piotr Libicki

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo mazowieckie, Warszawa, Młociny

Rodzaj obiektu:
Pałac
Stan zachowania:
Niszczejący
Zastosowanie:
nieznane

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią pałacu w Warszawie na Młocinach

Przeczytaj więcej informacji o pałacu w Warszawie na Młocinach. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Ten wspaniały pałac w Warszawie, przy Ogrodzie Saskim, był główną rezydencją królewskiego faworyta, pierwszego ministra Augusta III, hr. Henryka Brühla. W podwarszawskich Młocinach, na malowniczym wysokim brzegu Wisły Brühl wystawił niewielki pałacyk-pawilon o rekreacyjnym charakterze, maison de plaisance ze zwierzyńcem i bażantarnią służący odpoczynkowi na łonie natury i miłym chwilom spędzanym wśród przyjaciół. Autorem powstałej po 1753 roku budowli był saski architekt Jan Fryderyk Knöbel (1724–1792), konduktor budowy warszawskiego pałacu ministra. Niestety, dzisiejszy niewątpliwie oryginalny kształt młocińskiego pałacyku jest wynikiem dwóch kolejnych przebudów. Brühlowski pawilon był prostym budynkiem w duchu powściągliwego baroku, parterowym z bocznymi skrzydłami-ryzalitami, w których umieszczone zostały wejścia. Na osi elewacji od strony Wisły znalazł się ryzalit przepruty trzema zamkniętymi półkoliście porte-fenêtres i zwieńczony zapewne trójkątnym naczółkiem. Po bokach małego dziedzińca stanęły niewielkie ofi cyny. W 1786 roku z inicjatywy syna Henryka Brühla – generała Alojzego Fryderyka, który z Młocin uczynił swoją główną siedzibę, uznany warszawski architekt Szymon Bogumił Zug (1733–1807) zmienił wyraz architektury młocińskiego pałacyku. Pomiędzy ryzalitami elewacji frontowej umieścił kolumnowy portyk zwieńczony trójkątnym frontonem z herbem Brühlów w tympanonie. Analogiczne zwieńczenie i dekorację otrzymał ryzalit środkowy elewacji ogrodowej. Wejście główne umieszczone zostało na osi krótkiego korpusu, a całość nakryta dachem czterospadowym. Niewielka rezydencja nabrała klasycystycznej szlachetności oraz pewnego podobieństwa do wznoszonych w tym czasie budynków miejskich straż – tzw. odwachów. Czyżby wojskowe zaangażowanie generała objawiło się w formie jego rezydencji? Wygląd pałacyku od strony Wisły zachował się na rycinie Zygmunta Vogla z 1803 roku. Ostatnich przekształceń dokonano w 1898 roku. Zmieniono wówczas rozkład okien, ich kształt i obramienia, a nad pierwotnymi ryzalitami-skrzydłami założono nowe namiotowe dachy, co upodobniło je do narożnych pawilonów osiemnastowiecznych warszawskich pałaców – Przebendowskich, Radziwiłłów, Prymasowskiego (obu ostatnich sprzed późniejszych przebudów) i nomem omen Brühlowskiego. Była to swoista artystyczna wolta, która zamknęła niespełna sto pięćdziesiąt lat historii młocińskiego pałacyku. Upamiętniają to daty: MDCCXLVIII (uznawana za datę objęcia Młocin przez Brühlów i początek budowy) oraz MDCCCXCVIII. W czasie ostatniej przebudowy zmieniły kształt również boczne ofi cyny, które nakryto wysokimi mansardowymi dachami.

Park, który dziś nie zachował nic z dawnej piękności, był dziełem plejady architektów, planistów i ogrodników: Jana Chrystiana Menckego, Jana Chrystiana Schucha, Szymona Bogumiła Zuga i Stanisława Rutkowskiego, który ukształtował go ostatecznie na początku XX wieku.

Niegdyś własność książąt mazowieckich, a potem część dóbr starostwa warszawskiego. W czasie wojen szwedzkich z powodu morowego powietrza tak wyludnione, że lustracja z roku 1660 wykazała tylko jednego mieszkańca. Po nadaniu w 1750 roku starostwa warszawskiego jedenastoletniemu Alojzemu Fryderykowi Józefowi von Brühlowi Młociny znalazły się we władaniu jego ojca, hrabiego Henryka Brühla, ulubionego ministra Augusta II, a następie Augusta III. Henryk von Brühl (1700–1763), wywodzący się z dość zamożnej, ale nie magnackiej rodziny saskiej, zrobił zawrotną karierę na dworze Augusta II zarówno jako elektora saskiego, jak i króla polskiego. Za Augusta III stał się wszechwładnym pierwszym ministrem i doszedł do kolosalnej fortuny. W Warszawie pozostawił po sobie wspaniały pałac Brühlowski – przedwojenny gmach MSZ-u, zniszczony w czasie wojny. Zmarł w Dreźnie 28 października 1763 roku, przeżywszy zaledwie o trzy tygodnie swojego pana, króla i dobrodzieja. Po Henryku Brühlu Młociny objął, jeszcze za życia ojca, syn Alojzy Fryderyk Józef von Brühl (1739–1793), wybitnie uzdolniony i bardzo wykształcony, świetnie znający od dzieciństwa język polski. W Młocinach wraz z żoną Marianną Klementyną z Potockich założył swoją główną siedzibę. Świetny organizator polskiej artylerii, od 1763 roku był generałem artylerii koronnej. Po niemal równoczesnej śmierci ojca Henryka Brühla i króla Augusta III znalazł protektora w osobie nowego króla, Stanisława Augusta Poniatowskiego. W Młocinach 27 sierpnia 1765 roku słynną zabawą uczczono rocznicę elekcji króla. W 1787 roku opracowałElementarz służby wojskowej. Ukochane Młociny w 1790 roku sprzedał Michałowi Starzeńskiemu (1757–1823), staroście brańskiemu, późniejszemu powstańcowi kościuszkowskiemu, pamiętnikarzowi – wybitnej osobistości swoich czasów. W 1909 roku właścicielem Młocin był Adolf de Poths, a w końcu lat dwudziestych wspólnie Stefan Grodzicki z braćmi Łempińskimi i Aleksandrem Nowińskim. Majątek liczył wówczas 709 hektarów i ulegał stopniowej parcelacji.

Dom niezamieszkany, w złym stanie, po częściowo przeprowadzonym remoncie. Park zdziczały przechodzący w naturalne nadrzeczne otoczenie. Obiekt niedostępny, częściowo widoczny z większej odległości.

Źródła wiedzy

Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.
Zdjęcie: Piotr Libicki


Dwory i Pałace Wiejskie na Mazowszu

Powyższy opis pochodzi z publikacji Piotra Libickiego, pt. "Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu".

Wydawnictwo REBIS

Publikacja "Dwory i pałac wiejskie na Mazowszu" została wydana przez wydawnictwo REBIS.

Opis książki od wydawcy:

Przewodnik dokumentujący ziemiańskie siedziby; prawie 600 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego. Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu to kolejna po bestsellerowych Dworach i pałacach wiejskich w Wielkopolsce książka-katalog-przewodnik poświęcona historycznym siedzibom ziemiańskim. W książce opisanych zostało 629 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego.

  • Współautor publikacji: Marcin Libicki

  • ISBN: 978-83-7301-826-6

  • Ostatnie wydanie: 2013 r.

  • Nakład książki został wyczerpany


Autor książki: Piotr Libicki

Piotr Libicki (ur. 1973 r.), historyk sztuki, członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, autor i współautor przewodników i książek, w tym serii poświęconej dworom i pałacom wiejskim w Wielkopolsce, w Małopolsce, na Mazowszu i na Podkarpaciu. W latach 1999-2009 współpracownik Telewizji Polskiej w Poznaniu, autor i współautor ponad 100 programów krajoznawczych i reportaży. W latach 2013-2015 gościnny wykładowca w Instytucie Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, a w latach 2018-2019 w Instytucie Historii Sztuki UAM. Od 2013 roku pełnomocnik Prezydenta Miasta Poznania ds. estetyki miasta.

Piotr Libicki

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.