Pałac w Zaborówku

Nieco pretensjonalny eklektyczny dwór wzniesiony lub gruntownie ukształtowany w drugiej połowie XIX wieku. Parterowy, wysoko podpiwniczony, z piętrową częścią środkową niesymetrycznie umieszczoną względem piętrowych skrajnych skrzydeł. Wszystkie piętrowe części lekko zryzalitowane, opięte na narożach lizenami i – podobnie jak korpus dworu – nakryte dość niskimi dachami dwuspadowymi. Ryzalit części środkowej z obu stron budynku zwieńczony schodkowymi szczytami z wazami i od frontu poprzedzony czterokolumnowym portykiem, do którego prowadzą dwubiegowe schody. Ryzality skrzydeł bocznych zwieńczone trójkątnymi frontonami. W południowo-zachodnim narożniku dworu mieścił się pierwotnie ogród zimowy, o czym świadczą wielkie, półkoliście zamknięte okna.

W końcu XVIII wieku Zaborówek należał do Wilkszyckich, w tym w 1783 roku do Ignacego Wilkszyckiego, cześnika orłowskiego. W XIX i XX wieku w rękach Wodzińskich, w tym w latach trzydziestych XIX wieku kapitana II Pułku Strzelców Konnych Józefa Wodzińskiego i jego żony Anny z Izbińskich. W końcu lat dwudziestych XX wieku właścicielem majątku liczącego 1380 hektarów był Gabriel Wodziński. Córka Gabriela Wodzińskiego z Zaborówka Wanda Wodzińska (ur. 1917), żołnierz AK, zginęła w czasie powstania warszawskiego 16 września 1944 roku. Jej brat Stanisław Wodziński (ur. 1924), żołnierz AK, zginął w czasie powstania warszawskiego 27 sierpnia 1944 roku. Drugi brat Włodzimierz Wodziński (ur. 1923), żołnierz AK, także zginął w powstaniu warszawskim 12 września 1944 roku. Kazimierz Wodziński (ur. 1891), prawdopodobnie również z Zaborówka, rozstrzelany został przez NKWD w 1941 roku. Mąż Marii z Wodzińskich Kretkowskiej z Zaborówka Stanisław Kretkowski (ur. 1900) zamordowany został w 1940 roku w Katyniu.

Dom i park w przyzwoitym stanie. Obecnie: hotel.

Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.
Zdjęcie: Piotr Libicki