Okazuje się, że można było mieć wszystko, wielkie pieniądze, wykształcenie, inteligencję, być uzdolnionym w dziedzinach artystycznych, a także mieć wielkie serce i prowadzić działalność dobroczynną, ale bez wiejskiego pałacu trudno było się obejść. Dla rodzin wielkich przemysłowców warszawskich wiejska rezydencja stawała się elementem prestiżu i ostatecznym, niekwestionowanym dowodem społecznego awansu. Już wielki bankier czasów stanisławowskich Piotr Fergusson-Tepper zakupił kilka majątków w okolicach Warszawy, między innymi Falenty, gdzie wzniósł nowy pałac. Podobnie w XIX wieku uczynili Kronenbergowie w Strugach, Bersonowie w Boglewicach, Natansonowie w Sannikach, Goldstandowie w Zaborowie oraz Epsteinowie w Teresinie. Prawdopodobnie już przed 1848 rokiem Herman Epstein wybudował pałacyk, którego projekt opracował warszawski architekt Adolf Adam Loewe. Nie dotrwał do naszych czasów i nie znamy jego kształtu. Mieczysław Epstein, syn Hermana Epsteina, doskonale wykształcony ekonomista, bankier i przemysłowiec, utrzymujący liczne towarzyskie kontakty również w środowiskach arystokratycznych, uznał, że wzniesiony przez ojca pałacyk jest budowlą zbyt skromną, nieodpowiadającą jego pozycji i aspiracjom. Dlatego też o projekt nowej wiejskiej siedziby zwrócił się do dopiero co przybyłego do Polski francuskiego architekta Franciszka Arveufa (zm. 1902). Spod ręki zdolnego projektanta, autora późniejszego monumentalnego pałacu w Kozienicach, pałacu w Jadwisinie, efektownej niezachowanej willi Rzyszczewskich w Warszawie w Alejach Ujazdowskich, wyszedł projekt rezydencji w stylu francuskim. I tak w latach 1896–1900 powstała budowla piętrowa, na wysokim przyziemiu mieszczącym suterenę, nakryta mansardowym dachem z lukarnami, zwieńczona pseudobelwederem. Na osi elewacji frontowej jednoosiowy pozorny ryzalit zaznaczony spiętrzonym dachem z okienkiem mansardowym. W elewacji ogrodowej szeroki płytki ryzalit trójosiowy, wyższy o kondygnację, zwieńczony attyką-balustradą. Okna parteru o dekoracyjnych trójkątnych naczółkach i pseudobalustradkowych parapetach. Naroża boniowane. Niezwykły charakter mają dwie krępe, kwadratowe w planie wieżyczki bocznej, południowej elewacji pałacu, nakryte cebulasto-namiotowymi hełmami. Nie dodają one urody, ale niewątpliwie monumentalności i okazałości stosunkowo prostej bryle korpusu. Źródłem inspiracji dla tak niezwykłego rozwiązania są raczej miejskie rezydencje arystokracji przemysłowej aniżeli historyczna architektura ziemiańska.
Pomiędzy wieżami półkolisty kolumnowy portyk wspierający balkon, a z boku wież, w narożach, wsparte na filarach balkony. Za ukłon w stronę polskiej tradycji uznać należy portyki kolumnowe: na osi elewacji ogrodowej i poprzedzający wejście na osi elewacji frontowej. W drugim krótszym boku pałacu przeszklona dobudówka nakryta dwiema finezyjnymi kopułkami. Okazałe wnętrze sprostało zapewne oczekiwaniom fundatora. Za holem otwiera się wysoka na dwie kondygnacje sala z galeryjką na wysokości piętra. W jedną z bocznych ścian wmontowano drewniany kominek, którego górną część zdobi obraz szkoły francuskiej z końca XVII lub początku XVIII wieku przedstawiający martwą naturę. Stolarską dekorację sygnowano: „Stadnicki 1896”. Pierwotny wygląd zachował również jeden z pokoi parteru – wnętrze ozdobione sztukatorskim fryzem z amorkami roboty Stanisława Romana Lewandowskiego. Wśród fundowanych przez nową arystokrację przemysłową wiejskich rezydencji niemal nie ma budowli nawiązujących do klasycyzmu epoki stanisławowskiej ani baroku czasów saskich – nie ma mansardowych dachów ani kolumnowych portyków, które z początkiem XX wieku stawały się podstawowymi motywami stylu polskiego. Atrakcyjniejsze i pewniejsze wydawały się budowle w kosmopolitycznym stylu neorenesansu włoskiego, neobarokowe pałace nawiązujące do współczesnej architektury Paryża, eklektyczne wille. Były one znacznie bardziej reprezentacyjne niż kameralny i „dworkowy” styl polski. A może oczywisty narodowo-romantyczny wymiar stylu polskiego, zyskującego wielką popularność wśród starego ziemiaństwa i starej arystokracji, był w świadomości nowych elit przestrzenią symboli i znaczeń zarezerwowaną dla starego świata, przestrzenią, w którą wkraczać nie wypadało?
Przy pałacu zachowała się oficyna kuchenna wcześniejszego pałacyku Hermana Epsteina połączona z nowym pałacem galerią na arkadach. W środkowej części galerii znalazł się oryginalny wieloboczny, otwarty pawilon nakryty kopułą, ukształtowany z końcem XIX wieku przez uznanego architekta Leandra Marconiego. Już przed połową XIX wieku własność Epsteinów, w tym w 1848 roku Herma- na Epsteina (1806–1867), bankiera, przemysłowca, współtwórcy kolei żelaznej w Królestwie, działacza dobroczynnego. Był on synem Jakuba Epsteina (1771–1843), założyciela wielkiej fortuny rodziny Epsteinów, oficera wojsk polskich i uczestnika powstania kościuszkowskiego 1794 roku, działacza wolnomularskiego, dostawcy dla wojska rosyjskiego i polskiego, dzierżawcy koszernego w Królestwie, współzałożyciela Szpitala Starozakonnych w Warszawie i synagogi „postępowej” przy ulicy Daniłowiczowskiej. Od 1867 roku Teresin należał do syna Hermana Epsteina Mieczysława (1833–1914), bankiera, przemysłowca, konsula belgijskiego i włoskiego w Warszawie, współtwórcy warszawskiej giełdy, działacza dobroczynnego. Od 1909 roku własność książąt Druckich-Lubeckich, w tym początkowo Władysława Druckiego-Lubeckiego, którego znaleziono zamordowanego w niewyjaśnionych okolicznościach w parku w Teresinie 7 kwietnia 1913 roku. Po śmierci Władysława Druckiego-Lubeckiego Teresin przejął jego syn Jan, który rozparcelował majątek, a kilkanaście hektarów ofiarował ojcu Maksymilianowi Kolbemu pod budowę Niepokalanowa. W końcu lat dwudziestych Teresin był własnością księżnej Marii Druckiej-Lubeckiej, a majątek liczył wówczas 488 hektarów. Tuż przed II wojną światową ówczesny właściciel książę Jan Drucki-Lubecki sprzedał Teresin.
Pałac i piękny duży park w doskonałym stanie. Obiekt dostępny: Ośrodek Szkoleniowo-Rehabilitacyjny KRUS.
Sklep
Ogłoszenia
