Dwór w Sikorzu

Sikórz, w XIV wieku własność kapituły płockiej. W XV wieku w rękach Prażmowskich, później Stanisława Kryskiego, wojewody mazowieckiego, następnie Karnkowskich, a od 1714 roku przez małżeństwo Agnieszki Karnkowskiej z Franciszkiem Zboińskim przeszło do Zboińskich – początkowo do Franciszka Zboińskiego, łowczego koronnego, a w 1783 roku do byłego kasztelana płockiego Ignacego Zboińskiego. Ostatnim właścicielem Sikórza noszącym to nazwisko był senator wojewoda Królestwa Polskiego Franciszek Ksawery Zboiński. Z ręką jego córki Joanny zamężnej z Eugeniuszem Piwnickim Sikórz przeszedł do Piwnickich. W końcu lat dwudziestych XX wieku majątek należał do Stanisława Piwnickiego i liczył 1035 hektarów. Sikórz jest zupełnym wyjątkiem, gdyż przez ponad 200 lat zmieniał właścicieli jedynie przez małżeństwa i dziedziczenie, a nie drogą sprzedaży.

„Nie miał też dwór staropolski architektonicznej jedności, musiał być do pewnego stopnia nieforemnym aglomeratem, ale improwizowanym układem swoich mas i członków nabierał malowniczości, a że był szczerym wyrazem życia, potrzeby, obyczaju, smaku kilku pokoleń, miał charakter. (...) Miał swoją biografię jak człowiek, a ta historia jego życia czytała się w przystawkach, dobudówkach i przybudówkach” – pisał w początkach XX wieku o polskim dworze Władysław Łoziński. Doskonałą tego ilustracją jest dwór w Sikorzu, powstały zapewne już w XVIII wieku, około połowy XIX wieku powiększony dla Eugeniusza i Joanny Piwnickich i wzbogacony o oficynę, a następnie rozbudowany w latach dwudziestych XX wieku przez Stanisława Piwnickiego. Wówczas dostawiono środkową piętrową, nakrytą dwuspadowym dachem część z dwukolumnowym portykiem w wielkim porządku poprzedzającym wejście i zwieńczonym wyłamanym w górnej partii, nieco artdécowskim szczytem. Nowy fragment połączył dawny dwór z oficyną w jedną całość i bez wątpienia nadał nowy wyraz rodzinnej siedzibie.

Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.
Zdjęcie: Piotr Libicki