Dwór w Oborach powstawał nie jako ośrodek dóbr, ale podmiejska rezydencja hrabiego Jana Wielopolskiego, przedstawiciela rodziny o wielkich politycznych ambicjach. Miejsce było nieprzypadkowe, bo oddalone od Wilanowa zaledwie o kilka kilometrów. A kiedy dodatkowo za żonę miało się siostrę królowej Marii Kazimiery Ludwikę Mariannę de la Grange d’Arquien, zbliżało to jeszcze bardziej do królewskiego dworu. Dwór w Oborach powstał najprawdopodobniej w latach 1681––1688, a jego twórcę wiąże się blisko z kręgiem najsłynniejszego architekta tego czasu działającego w środowisku warszawskim, Holendra z polskim indygenatem, Tylmana z Gameren-Gamerskiego (1632–1706). Jeden z zachowanych rysunków projektowych Gamerskiego jest na tyle bliski dworowi w Oborach, że można go uznać za jedną z planowanych wersji tej budowli. Na innym znów szkicu odnajdujemy podobną rustykalno-klasycyzującą elewację jednego z dworów drewnianych. Cechą charakterystyczną tego parterowego budynku, nakrytego pierwotnie zapewne czterospadowym dachem (mansardowy założono dopiero z końcem XVIII wieku, po pożarze), jest niezwykła powściągliwość formy i dekoracji. Jedynym urozmaiceniem jest pozorny ryzalit w części środkowej zwieńczony trójkątnym naczółkiem oraz kamienne obramienia okien z przerwanymi trójkątnymi frontonikami, w których kule z herbem Wielopolskich Starykoń. Ta oszczędna forma dworu wyjątkowo odbija holenderskie pochodzenie Tylmana Gamerskiego, jego protestancką dyscyplinę i zbliża ten budynek do architektury jego rodzinnej Holandii. Tym sugestywniej przemawia położenie dworu na terenach podmokłych, w niedalekiej odległości od rzeki, wśród stawów połączonych kanałami.Zastanawiające, jak kanclerz wielki koronny, którego kroplą w morzu gigantycznej fortuny był dwór w Oborach, mógł zdecydować się na tak skromną, choć murowaną rezydencję. Niespełna dwadzieścia lat później car Piotr I rozpocznie budowę nowej olśniewającej stolicy Sankt Petersburga. Pałace, które wzniesie w samym mieście oraz w jego pobliżu, zauroczą licznie przybywających gości z całej Europy. Sam jednak wybierze mieszkanie w skromnych domach-dworach przypominających bardziej „dworek holenderskiego mieszczanina niż pałac carski”. Taki będzie Pałac Letni w Petersburgu oraz ukochany pałacyk Monplaisir w Peterhofie. Być może Jan Wielopolski tak jak car Piotr I potrafi ł pogodzić wielkie ambicje z powściągliwością osobistych potrzeb.W 1893 roku hr. Mieczysław Potulicki odnowił dwór i przy udziale znanego architekta Władysława Marconiego dobudował od południa kaplicę, a od wschodu ryzalit mieszczący klatkę schodową. Oficyna w sąsiedztwie dworu powstała po połowie XVIII wieku, zapewne staraniem hr. Hieronima Wielopolskiego, parterowa, nakryta mansardowym dachem z lukarnami. Pałac Letni Piotra I, w opinii następców za skromny na carskie mieszkanie, oddano szwaczkom i praczkom carskiego dworu. Dwór w Oborach natomiast po wojnie trafi ł w ręce Związku Literatów Polskich. I tak jak zapewne te pierwsze nikogo nie dopuszczały do garów z praniem, nici i kołowrotków, tak ci drudzy zazdrośnie bronią swojej niby-własności, nie dopuszczając przygodnych zwiedzających. Czasy, kiedy by wejść do ogrodów Wersalu, wystarczyło jedynie wypożyczyć szpadę i kapelusz, należą do historii. Ale przecież monarchia się skończyła, a w jej miejsce objawiła się najświętsza demokracja!
Sklep
Ogłoszenia
