Dwór w Radachówce

W drugiej połowie XVIII wieku Radachówka należała do Suffczyńskich, w tym do Kaspra Suffczyńskiego (zm. 1759), chorążego czerskiego i kasztelana sochaczewskiego, oraz Michała Suffczyńskiego (1718–1796), kasztelana czerskiego. W XIX wieku w rękach Sybilskich – właścicieli działającej tu huty szkła, Fryczów, Modzelewskich, około 1900 roku Mieczysława Pfeiffera, a następnie jego córki Haliny zamężnej z Karolem Stanisławem Szlenkierem. Potem własność Ksawerego Mieczysława Karola Szlenkiera. Radachówka do dziś pozostaje w rękach rodziny Szlenkierów – wybitnych i zasłużonych przemysłowców warszawskich XIX i XX wieku, których piękny pałac w Warszawie na placu Dąbrowskiego jest dziś siedzibą ambasady włoskiej. Jeden ze Szklenkierów – Karol Ksawery Szlenkier – był kawalerem maltańskim.

Ten nadzwyczaj urokliwy, pozostający w rękach przedwojennych właścicieli drewniany dwór to doskonały przykład niewielkiej ziemiańskiej siedziby, jaka wraz z zamożniejszymi klasycystycznymi dworami i stosunkowo nielicznymi pałacami tworzyła krajobraz Mazowsza. Dwory jak ten, po wojnie odebrane prawowitym właścicielom, przez krótki czas użytkowane przez szkołę, pocztę lub ośrodek zdrowia, popadały w ruinę i wkrótce znikały na zawsze. Czasem pozostały po nich parki lub pojedyncze drzewa. Dwór w Radachówce powstał około 1900 roku dla Mieczysława Pfeiffera, parterowy, nakryty niskim dachem czterospadowym z wystawkami od frontu i od ogrodu. W elewacji frontowej drewniany ganek, w elewacji ogrodowej – weranda. Frontowy ganek dodano pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku, kiedy dwór wykorzystany został przez Andrzeja Wajdę jako scenografia do filmu Panny z Wilka. Przecież bez ganku dwór polski obyć się nie może! Dowodzą tego również dwory w Kucharach-Skotnikach, Strzegocinie i Sokulach. Wyobrażenie to ukształtowane zostało z początkiem XX wieku w ramach zyskującego na popularności stylu polskiego i trwa do dziś.

Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.
Zdjęcie: Piotr Libicki