Wieś Hrebenne położona jest w gminie Horodło nieopodal granicy z Ukrainą. Wieś Hrebenne położona jest na drodze pomiędzy Horodłem a Strzyżowem, na pagórkach Grzędy Horodelskiej. Administracyjnie przynależy do gminy Horodło, w powiecie hrubieszowskim, województwa lubelskiego. Tak więc sołectwo wchodzi w skład najdalej na wschód wysuniętej gminy Polski. Nazwa miejscowości wywodzi się od słowa „grzebienie”, które wyrabiali mieszkańcy wsi. Innym źródłem nazwy miejscowości jest zaraza, która dotknęła wioskę związana z grzebaniem ciał.
W historycznych zapisach Jana Długosza wieś Hrebenne zasłynęła z niezwykłych właściwości drzewa sosnowego. Jak podaje źródło ułamane kawałki drzewa miały po kilku latach zamieniać się w krzemienie. W Hrebenne leczono też ludzi z syfilisu. Ważną wzmianką na kartach historii Hrebenne są wizyty Jana Sobieskiego, wielkiego hetmana. Przed rozbiorami polski wioska znajdowała się na terenach księstwa bełskiego. Po pierwszym rozbiorze miejscowość w zadośćuczynieniu przypadła Franciszce Wiktorii Jabłonowskiej z Woronieckich. W 1477 roku książę mazowiecki Władysław I przekazuje zacnemu Iwaszkowi z Hrebennego opustoszałą posiadłość Stare Hrebenne lub jak wskazują zapisy w rejestry parafii województwa bełskiego parafie Hrebenne oraz Siedliska. W dokumencie o Iwaszce możemy odnaleźć pierwsze wzmianki o majątku znajdującym się na terenach Hrebennego. Tekst został przetłumaczony z łaciny i w składzie dobytku Iwaszki wymienia: posiadłość z polem, łąką i lasem. 16 czerwca 1497 roku król Jan I Olbracht nadaje wieś Stanisławowi Małdrzykowi. Po jego śmierci, jego żona sprzedaje wszystkie dobra. Wieś zostaje podzielona na Stare Hrebenne i Nowe Hrebenne, które funkcjonowało do 1621 roku. W 1625 roku Stare Hrebenne odkupuje Załęski od ówczesnych właścicieli, synów Wojciecha Janiewskiego.
Hrebenne przynależało do starostwa rzeczyckiego, co miało bezpośredni wpływ na rozwój miejscowości. W szczególności dwóch ostatnich zarządców, Grzegorz Rzeczycki i jego syn Andrzej, który zasłynął z budowy drugiego kościoła w Rawie Ruskiej pw. Opieki św. Józefa. W 1787 roku po likwidacji starostwa rzeczyckiego dobra Hrebenne zostały przyznane dziedzicom księcia Józefa Jabłonowskiego. Później trafiły kolejno w ręce Woronieckich i Krukowiczów. Po śmierci Józefa Jabłonowskiego, jego żona Franciszka Jabłonowska przy współpracy ze szwagrem S. Szydłowskim dopuściła się sfałszowania testamentu po czym wyjechała za granicę, a dobrami zarządzał S. Szydłowski. W obawie o działania szwagra na niekorzyść Franciszki, ta powróciła do Hrebenne aby samodzielnie zajmować się majątkiem. Gdy na początku lat dziewięćdziesiątych XVIII wieku zmarł jedyny syn Franciszki, została ona już nie tylko dziedziczką majątku po mężu ale i spadkobierczynią po synu. Wśród spadkobierców swojego testamentu F. Jabłonowska wymienia: Józefa i Karola Woronieckich (synów jej śp. brata Floriana), Andrzeja Wincentego i Celestyna (synów jej śp. brata Ignacego), oraz Konstantego Krukowicza (syna jej siostry Klary). Notacja dotyczyła również dziedziców po jej zmarłych siostrach: Rozali Piastrzyckiej i Elżbiecie Jabłonowskiej. Następstwem testamentu była umowa zawarta w Lachowcach w 1974 roku, w której F. Jabłonowska dobra w Hrebennem przekazuje pod zarząd K. Krukowicza, który za swoją pracę na rzecz majątku otrzymał 1500 dukatów w złocie holenderskim, a dodatkowo za szkody, które poniósł miał otrzymać dodatkowo 5000 dukatów od A. Woronieckiego. W zamian za co zobowiązał się, że nie będzie miał jakichkolwiek pretensji do Franciszki Jabłonowskiej, która była już stara i chorowała. Właściciel ziemi A. Woroniecki zadeklarował, że przejmie całą odpowiedzialność za wszystkie roszczenia dotyczące Hrebenne.
W 1810 roku K. Krukowicz wydzierżawia majątek Franciszkowi i Annie Alexandrowiczom. Umowa dzierżawy obejmuje: całość dóbr wraz z przychodami, poddanych, łąkę, staw, młyn, karczmę, gorzelnię, część gospodarczą i mieszkalną. Tym samym zarządca K. Krukowicz pozostawił sobie: prawo do lasów, dwór stary z oficyną, wozownię i spichlerz, mały staw, lodownię, część inwentarza i konie. Jednakże w 1816 roku właściciel majątku A. Woroniecki odstępuje swoje prawa do majątku swojemu bratu Wincentemu Woronieckiemu, a tym samym części zarządzanej przez K. Krukowicza. Wyrok w 1828 roku mianował pełnoprawnymi właścicielami majątku spadkobierców po księżnej Franciszce Jabłonowskiej. W tym samym roku, wyrokiem sądowym majątek zostaje wystawiony na licytację na wniosek Zgromadzenia Lwowskiego Sióstr Miłosierdzia na kwotę 1800 zł rocznie oraz 5% kwoty uiszczane co 100 dni od października 1820 roku plus koszty procesowe. Majątek w Hrebenne został wyceniony na 18 554 zł rocznie 58,5 kr. Warunkiem licytacji (jednym z wielu) miało być dożywotnie posiadanie dla byłej żony Krukowicza – Juli, a później dla jej drugiego męża Tomasza Łążyńskiego z zastrzeżeniem, że nie może ich nikomu odstąpić. Wierzycielami hipotekowanymi zostają: spadkobiercy po Franciszce Jabłonowskiej - Stanisław Jabłonowski i Tekla Miączyńska, spadkobiercy po Karolu Woronieckim - Celestyn Woroniecki, Antoni Wierzchowski, Tadeusz i Tekla Jaruntowscy, Szczepan Dutkiewicz, Marianna Jaworska, Teofilia Sapieha, Aleksander Sapieha, Maria Anna Ponińska, Mikołaj Mrozowicki, Antoni Mełwiński, Jan Hołowiński, Franciszek Ksawery Szydłowski, kolejno spadkobiercy po Józefie Torońskim i Piastrzyckim oraz wszyscy inni spadkobiercy, których nie udało się powiadomić wyznaczono na pełnomocników.
W 1832 roku majątek w Hrebenne wystawiono ponownie na przetarg z trzyletnią dzierżawą za 400 dukatów holenderskich rocznie. Niestety w 1836 roku Julia Łążyńska przegrywa proces o zadośćuczynienie roszczeń Antoniego Czarneckiego na łączną sumę 1200 dukatów. Na sprzedaż wystawiono własność Józefa Ubysza na sumę 2000 dukatów. Kolejne ogłoszenie o oddaniu Hrebenne pojawia się w tym samym roku. Dzierżawa określona zostaje na dwa lata za kwotę 400 dukatów rocznie z czego połowa miała trafiać w ręce dla syna J. Łążyńskiej i śp. K. Krukowicza - Dawida Krukowicza, a pozostałe pół na rzecz J. Łążyńskiej. W latach 1841-1845 dobra Hrebenne należą do spadkobierców K. Krukowicza. Od 1846 roku właścicielem zostaje lwowski adwokat – Franciszek Wilczyński, który wybudował w Hrebenne szlachecki dwór w stylu barokowym. Dwór na parterze mieścił pięć malutkich pokoi z kuchnią, spiżarnią i piwnicami, a na piętrze znajdowało się siedem pokoi wraz z przedpokojami. Do majątku przynależało także: 2750 morgów ziemi, drewniana oficyna, karczma, gorzelnia z wozownią, dwa młyny, stajnia i zabudowania ekonomiczne. W 1859 roku jako właściciel dworu pojawia się również Jan Czermiński i to do jego rodziny majątek należał przez kolejne 10 lat.
W 1872 roku odnaleźć możemy wzmiankę, iż właścicielem wsi Hrebeńce jest Ludwik Czermiński, a właścicielem Hrebennego jest już J. Jabłonowski, który jest też właścicielem (jak wynika z dokumentu przekazania spadku po Franciszku Głogowskim) dóbr: Hole, Rawa, Rataja i Hujcze wchodzących w tzw. „klucz rawski”. Po śmierci żony F. Głogowskiego – Łucji, majątek rozdzielono na jej dwóch synów. Pełnoletniego Euzebiusza Ludwika i małoletniego Józefa.
Jabłonowscy przejęli wszystkie ziemie wchodzące w skład „klucza rawskiego” po Franciszku Głogowskim przez ślub jego córki Łucji z Stanisławem Jabłonowskim. Druga część majątku rawskiego została odkupiona od drugiej córki Głogowskiego, Justyny. W 1825 roku Stanisław Jabłonowski umiera. Jak wskazują dokumenty, w drugiej połowie XIX wieku właścicielem „klucza rawskiego” zostaje Józef Jabłonowski. Dopiero w 1868 roku powiększa klucz o Hrebenne. Rodzina Jabłonowskich herbu Grzymała nie wniosła niczego do rozwoju Hrebennego. Włączyli jedynie majątek Hrebenne do „klucza rawskiego”, który w zmienionej formie doczekał do 1939 roku. W 1874 roku sporą część „ klucza rawskiego” zakupuje za 600 tysięcy guldenów książę Adam Sapieha. W 1886 roku pojawia się ogłoszenie w prasie o poszukiwaniu dzierżawcy dóbr Hrebenne. Do dzierżawy wchodziły trzy folwarki, główny, na Jalińce i Baranach oraz grunty rolne w Hrebennem i Siedliskach. Jako atrakcję i udogodnienia okolicy wymieniono kolej w pobliskiej Rawie Ruskiej i plan wybudowania nowej linii kolejowej w miejscowości Hrebenne. W tym samym roku dzierżawcą zostaje Wołodkiewicz, a dwa lata później Mieczysław Marynowski.
Obecnie w dworze mieści się szkoła podstawowa.
Sklep
Ogłoszenia
