Dwory Małopolski w fotografii archiwalnej

"Dwory Małopolski w fotografii archiwalnej" autorstwa Marzanny Raińskiej to pięknie wydany album opisujący wiele obiektów rezydencjalnych Małopolski, opatrzony w piękne archiwalne fotografie. Publikacja jest podzielona na kilka części, które przedstawiają dwory według ich funkcji: pozostały po nich tylko fotografie, zrujnowane i opuszczone, zachowały dawny urok i charakter, otrzymały szansę na nowe życie oraz zmieniły swoje oblicze. Taki format książki pozwala czytelnikowi na dokładne prześledzenie losów opisywanych obiektów rezydencjalnych z podziałem na stan ich zachowania. 

Opis od wydawcy:

Pamiątki nasze - dwory i dworki szlacheckie - świadkowie dawnej świetności, z dniem każdym niezauważalnie znikają z naszego krajobrazu kulturowego. Świat dworów - ostoja polskości, ładu i porządku, kolebka tradycji pokoleniowej i narodowej - rozpoczął wędrówkę w przeszłość. Niewielki budynek o bielonych ścianach, który przez wieki opierał się zawieruchom dziejowym w tym kraju od zarania niespokojnym i trwał niezmiennie, teraz staje się symbolem tego, co już nieodwracalnie zostało utracone. Początek tej drogi wyznaczyła druga połowa XIX wieku, kiedy w wyniku represji popowstaniowych władze zaborcze skonfiskowały około tysiąca dworów. Znacznie większe straty przyniosło zakończenie pierwszej wojny światowej, gdy ogromna część polskich siedzib ziemiańskich znalazła się w granicach Rosji Sowieckiej. Druga wojna światowa, która zniosła z powierzchni tysiące domów w polskich miastach, miasteczkach i wsiach, nie była ostateczną zagładą polskiego dworu. Wyznaczył ją dopiero dekret o reformie rolnej z 1944 r. Majątki ziemskie skonfiskowano a ich właścicielom zakazano zamieszkania w pobliżu ich rodowych siedzib. Większość z opuszczonych dworów wkrótce zamieniła się w ruinę zatopioną w resztkach zdziczałego parku. To unicestwienie miało głównie na celu wymazanie ze świadomości społecznej wszystkiego, co wiązało się z dawnym światem ziemiańskim, jego kulturą i tradycją.