Twój koszyk jest pusty

Dwór w Woli Stępowskiej

  • dwór w Woli Stępowskiej

    Autor: Aleksandra Szafrańska-Dolewska

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo łódzkie, powiat łowicki, gmina Kiernozia

Rodzaj obiektu:
Dwór
Zastosowanie:
własność prywatna
Stan zachowania:
Ruiny
Zespół:
dworsko-parkowy
Skład zespołu:
dwór, park, obora

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią dworu w Woli Stępowskiej

Przeczytaj więcej informacji o dworze w Woli Stępowskiej. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Właściciele i majątek

Na przełomie XVII i XVIII wieku Wola Stępowska należała do rodziny Łączyńskich herbu Kościesza. Jan Franciszek Łączyński z małżeństwa z Zofią Anną Lasocką herbu Dołęga, córką Wacława i Jadwigi Krajewskiej, miał sześcioro dzieci – Józefa (późniejszego skarbnika rawskiego i gostynińskiego, podczaszego gostynińskiego), Franciszka, Michała, Ludwika, Helenę i Ewę. W 1726 roku synowie Jana dokonali podziału dóbr Kiernozia, Sokołów i Wola Stępowska.

W XIX wieku Wola Stępowska była prawdopodobnie w posiadaniu kilku rodzin. Jej część wchodziła w skład dóbr Luszyn, których właścicielami byli Grabscy herbu Pomian. Pierwszym właścicielem majątku z tego rodu był Franciszek Wincenty Grabski, urodzony 3 marca 1781 roku w Kamienicy, syn Józefa Jana Grabskiego. 23 lipca 1820 roku poślubił w Łękach Kościelnych Balbinę Górską herbu Bożawola, urodzoną w 1794 roku córkę Walentego i Katarzyny Mikorskiej. Małżonkowie mieli czworo dzieci – Leokadię (ur. w 1820 roku), Emilię (ur. w 1823 roku), Pelagię (ur. w 1826 roku) i Majola Ignacego (ur. 24 kwietnia 1821 roku). Balbina zmarła 29 października 1848 roku. Franciszek Wincenty zmarł 3 stycznia 1859 roku w Warszawie w domu przy Nowym Świecie pod numerem 1257 w wieku 78 lat. Nabożeństwo żałobne odbyło się w warszawskim kościele Kapucynów, a następnie ciało przetransportowano do grobu rodzinnego na cmentarzu w Luszynie.

Majątek po ojcu przejął Majol Ignacy Grabski. Ożenił się on z Ludwiką Byszewską herbu Jastrzębiec, urodzoną w 1833 roku córką Floriana Stanisława i Marii Tekli Katarzyny Gałczyńskiej herbu Sokola. Urodziła im się córka Maria (ur. w 1858 roku) i synowie – Adam Majol (ur. 23 grudnia 1855 roku) i Wincenty (ur. w 1860 roku, zmarły w dzieciństwie). Ludwika zmarła 4 stycznia 1861 roku w Warszawie w domu przy ul. Marszałkowskiej nr 1396 w wieku zaledwie 28 lat. Pochowano ją w Luszynie. Majol Ignacy zmarł 30 czerwca 1874 roku. Spoczął w katakumbach kościoła w Luszynie.

Kolejnym właścicielem majątku został Adam Majol Grabski. Około 1880 roku ożenił się z Zofią Krzymuską herbu Radwan, urodzoną 30 października 1866 roku w Zagrodnicy córką Marcina i Marii Koźmian herbu Nałęcz. W 1887 roku urodziła im się córka Maria Ludwika. Adam opatrzony św. Sakramentami, po krótkiej lecz ciężkiej chorobie zakończył życie w Wiedniu 19 października 1906 roku. Ciało przetransportowano do majątku w Luszynie, gdzie 26 października w tamtejszym kościele odbyło się nabożeństwo żałobne. Pochowano go na cmentarzu parafialnym w Luszynie. Po śmierci Adama Zofia ponownie wyszła za mąż za Stanisława Aleksandra Godlewskiego herbu Gozdawa. Owdowiała ponownie w 1933 roku. Zmarła po długich i ciężkich cierpieniach 14 stycznia 1937 roku. Pochowana została w Luszynie.

Poza Grabskimi Wola Stępowska miała jeszcze innych właścicieli – w 1833 roku jako dziedzic wymieniony jest Antoni Podczaski, a w 1844 roku Łabędzki. W 1859 roku majątek należał także do Jana Baltazara Chodakowskiego herbu Dołęga, syna Marcina i Łucji Kawałowskiej. W 1861 roku poślubił on w warszawskiej parafii św. Jana Marię Zofię Zgórską herbu Łodzia, córkę Antoniego i Gabrieli Zelinger. 19 maja 1863 roku urodziła im się córka Helena Joanna.

W 1866 roku majątek należał już do Heleny. W 1887 roku wyszła ona za mąż w warszawskiej parafii św. Aleksandra za Tytusa Dybowskiego, syna Tomasza i Róży Zgórskiej herbu Łodzia. W 1890 roku urodziła im się córka, która zmarła krótko po urodzeniu. Majątek Heleny borykał się ze sporym zadłużeniem. W 1871 roku doszło do wystawienia na sprzedaż z wolnej ręki w Gostynińskim dóbr Wola-Stępowska z inwentarzami żywym i martwym, położonej 14 wiorst od stacji Pniewo, przy kolei żelaznej Warszawsko-Bydgoskiej, a wiorst 3 od fabryki cukru w Sannikach obejmujących po uwłaszczeniu dzies. 495 (włók 33), w glebie więcej pszennej.

W tym samy roku jako nabywczyni i wierzycielka dóbr występuje Maria Zofia ze Zgórskich primo voto Chodakowska secundo voto Gaszyńska – matka Heleny Chodakowskiej, która po śmierci Jana wyszła za Leopolda Norberta Feliksa Gaszyńskiego.

W 1872 roku majątek w Woli Stępowskiej rozciągał się na 944 morgach, z czego grunty orne i ogrody stanowiły 776 mórg, łąki 55 mórg, lasy 76 mórg, wody 1 morgę, zaś nieużytki 76 mórg. Znajdowało się tam 6 budynków murowanych i 8 drewnianych oraz wiatrak.

W 1926 roku właścicielem Woli Stępowskiej był Władysław Lityński. Brał on udział w Powstaniu Styczniowym – walczył w oddziale Puławiaków. W 1926 i 1930 roku gospodarstwo Lityńskiego miało 490 hektarów. Brał on udział w życiu społecznym okolicy, wspierał różnego rodzaju organizację, m.in. Komitet Niesienia Pomocy Bezrobotnym w Łowiczu, Straż Pożarną Ochotniczą Łowicką czy żołnierzy 10 p.p. Lityński zmarł w majątku po długich i ciężkich cierpieniach 3 marca 1931 roku. Nabożeństwo żałobne odbyło się 6 marca w kościele Kolegiaty w Łowiczu, po czym pochowano go w grobie rodzinnym na miejscowym cmentarzu.

Po II wojnie światowej w wyniku reformy rolnej majątek w Woli Stępowskiej, liczący wówczas 115,4 ha został rozparcelowany. Jeszcze do niedawna dwór pełnił funkcje mieszkalne, obecnie jest opuszczony i w stanie ruiny.

Zespół architektoniczno-parkowy

Dwór w Woli Stępowskiej powstał najprawdopodobniej pod koniec XIX wieku. W 1929 roku został przebudowany, o czym świadczy data umieszczona na elewacji. Jest to budynek drewniano-murowany, na planie wydłużonego prostokąta, parterowy, ośmioosiowy. Posiada wysunięty przed korpus budynku ganek z piętrową facjatą zwieńczoną trójkątnym szczytem, na którym umieszczono wspomnianą wcześniej datę „1929”.

Przy dworze zachowały się resztki zabudowań gospodarczych - murowana obora z kamienia i czerwonej cegły. Całość otacza pozostałość parku dworskiego.

Źródła wiedzy
  • Boniecki A., Herbarz polski, Tom 7, Warszawa 1904.
  • Boniecki A., Herbarz polski, Tom 15, Warszawa 1912.
  • Dziennik Warszawski. 1870, 1871, 1872, 1873, 1874,
  • Gazeta Korrespondenta Warszawskiego y Zagranicznego. 1819.
  • Gazeta Warszawska. 1819, 1846, 1848, 1864, 1866, 1867, 1868, 1871, 1874.
  • Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, 1926/1927.
  • Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, 1930.
  • Kurjer Warszawski. 1833, 1859, 1861, 1866, 1870, 1871, 1874, 1896, 1906, 1937.
  • Łowiczanin. 1926, 1929.
  • Nowy Łowiczanin: pismo Ziemi Łowickiej. 1995.
  • Polska Narodowa: tygodnik społeczno-polityczny. 1937.
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI, Warszawa 1890.
  • www.geneteka.genealodzy.pl
  • www.sejm-wielki.pl
  • www.ziemianie.pamiec.pl
  • Życie Łowickie: tygodnik regionalny. 1933.

Opracowała: Aleksandra Szafrańska-Dolewska

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.