W 1834 r. do Łodzi przybył Kalman Poznański – pochodzący z kujawskiego Kowala żydowski kramarz, farbiarz i kupiec. Wraz ze swoją liczną rodziną zamieszkał on na Rynku Starego Miasta. Na początku lat 40. XIX w. jego firma zajmująca się handel towarami łokciowymi i artykułami korzennymi była jednym z najlepiej prosperujących przedsiębiorstw w Łodzi. Niestety kolejne lata nie przyniosły spodziewanych sukcesów finansowych, więc Kalman postanowił w 1852 r. przekazać swoją firmę najmłodszemu synowi Izraelowi i razem z żoną Małką przenieść się do Płocka. W 1851 r. Izrael Poznański ożenił się z Leonią Hertz, córką Mojżesza, sekretarza szpitali żydowskich w Warszawie. Leonia w posagu otrzymała sklep wyrobów bawełnianych i bardzo ważne powiązania finansowo-kupieckie rodziny Hertzów w środowisku warszawskim. Wkładem Izraela do wspólnego majątku była niewielka manufaktura oparta na produkcji krosien ręcznych. Izrael rozszerzył działalność handlową i jednocześnie podjął się produkcji tkanin w systemie nakładczym. Małżeństwo Poznańskich doczekało się licznego potomstwa – trzech córek (Ajdla vel Anna, Joanna Natalia i Fajga vel Felicja, która zmarła niedługo po urodzeniu) i czterech synów (Izaak vel Ignacy, Chaim Pinkus vel Herman, Kałma vel Karol i Moryc vel Maurycy). Po około 10 latach wartość produkcyjna jego zakładu wzrosła prawie czterokrotnie. Nadal jednak głównym źródłem dochodów rodziny Poznańskich była działalność handlowa. Z początkiem lat 70. XIX w. Poznański zaczął intensywnie rozbudowywać przedsiębiorstwo. Na terenach między ul. Drewnowską a ul. Ogrodową stworzył zakład, który zapewniał pełen cykl produkcyjny tkaniny – od pozyskania surowca z własnych plantacji bawełny znajdujących się w Azji Środkowej, aż do sprzedaży gotowych już produktów w sieci firmowych sklepów, które uruchomiono w wielu miastach Królestwa Polskiego i Rosji. Izrael Poznański zaczął odnosić sukcesów. W 1889 r. Izrael przekształcił zakład w spółkę rodzinną, której został dożywotnim prezesem i dyrektorem zarządzającym.
Maurycy Poznański był najmłodszym synem Izraela, urodził się w 1868 r. Ukończył wyższą szkołę ekonomiczną w Berlinie. W 1892 r. ożenił się z Sarą z domu Silberstein, córką łódzkiego przemysłowca. Maurycy był wielkim polskim patriotą. Brał udział w konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r., gdzie po latach niewoli Polska uzyskała ponownie niepodległość. Za zasługi dla ojczyzny otrzymał w 1931 r. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Złoty Krzyż Zasługi. Maurycy Poznański działał również w wielu towarzystwach, organizacjach i związkach politycznych. W połowie lat 90. XIX w. zasiadał w zarządzie Towarzystwa Zachęty Wyścigów Konnych. Był również współwłaścicielem Expressu Łódzkiego, a w 1903 r. został wybrany prezesa Łódzkiego Towarzystwa Teatralnego. Maurycy Poznański zmarł w 1937 r.
Pałac Maurycego Poznańskiego wybudowano z inicjatywy jego ojca. Jego budowa rozpoczęła się w 1896 r. u zbiegu ul. Cegielnianej (ob. ul. Więckowskiego) i ul. Długiej (ob. ul. Gdańskiej). Budynek w stylu neorenesansowym powstał wg projektu Adolfa Zeligsona i był prawdopodobnie wzorowany na gmachu biblioteki Sansovina w Wenecji. Jest to dwupiętrowy budynek z tremplem, na planie litery „L”, z oficyną od ul. Gdańskiej i przylegającymi do niej korpusem głównym i budynkami gospodarczymi od ul. Więckowskiego, które utworzyły wewnętrzny dziedziniec. Do pałacu przylegał dziś już nie istniejący ogród. Bryła budynku od strony ulic jest zwarta i posiada jednolite fasady, które są podzielone dużymi półkoliście zakończonymi oknami, balkonami i wykuszami. Od strony ogrodu fasada jest nieregularna i zróżnicowana. Tektonikę budynku podkreślają ryzality, półkoliste balkony, wykusze i taras. Całość wieńczy tralkowa attyka z górującymi na niej kompozycjami rzeźbiarskimi, przedstawiającymi alegorie handlu i przemysłu. Do pałacu wchodził się głównym wejściem od strony ul. Więckowskiego poprzez sień i bogato zdobioną klatkę schodową, oraz dwie bramy – główna obok głównego wejścia i wjazdowa od ul. Gdańskiej, które prowadziły na dziedziniec. Niewiele pozostało ze zdobień we wnętrzach, które dla potrzeb organizacyjnych muzeum usunięto w latach 40. XX w. Sztukaterie, boazerie, dekoracje zachowały się tylko w obecnej sali odczytowej. Ocalała klatka schodowa z marmurowymi schodami, oryginalną kutą balustradą z latarniami i pięknym witrażem.
W okresie międzywojennym głównym lokatorem pałacu był Maurycy Ignacy Poznański, bratanek Maurycego Poznańskiego – zajmował on drugie piętro. Resztę pomieszczeń wynajmowano lokatorom, w tym urzędnikom państwowym i fabrycznym. Od 1948 r. w pałacu działało Muzeum Historii i Sztuki im. Juliana i Kazimierza Bartoszewiczów. W 1950 r. Muzeum przejęło państwo i zaczęło działać pod obecną nazwą: Muzeum Sztuki w Łodzi.
Sklep
Ogłoszenia
