Dwór w Kątach

Od 1710 roku Kąty stanowiły własność rodziny Kuczborskich. Boniecki podaje, iż Felicjan Kuczborski, miecznik, łowczy, podczaszy, w końcu podkomorzy zakroczymski, „otrzymał kadukiem Kąty i różne sumy po Nartowskim”. Na początku XIX wieku właścicielem Kąt był Piotr Kuczborski, a w połowie stulecia być może ten sam Piotr Kuczborski. Od 1870 roku własność Ignacego Ożarowskiego i jego żony Celestyny Ożarskiej z domu Morska. Na początku XX wieku Kąt były własnością Władysława Kozietulskiego, a w późnych latach dwudziestych XX wieku Klemensa Skawińskiego. Majątek liczył wówczas 288 hektarów. Ostatnim przedwojennym właścicielem był Stanisław Skawiński, który zarządzał majątkiem również podczas II wojny światowej.

Po zakończeniu II wojny światowej nastąpiła parcelacja gruntów dworskich. Część majątku przydzielono PGR-owi w Żdżarach. Resztę rozparcelowano pomiędzy mieszkańców wsi. Południowa część dawnego parku została podzielona na działki budowlane. 

Podobnie jak w Bąkowie czy Oblasie poprowadzona barbarzyńsko przed samym dworem po wojnie droga kompletnie zniszczyła dawne założenie. W rezultacie dwór znalazł się w ciągu wiejskiej zabudowy. Klasycystyczny, parterowy, nakryty dachem czterospadowym, z czterokolumnowym portykiem toskańskim na osi zwieńczonym trójkątnym frontonem i podobnym portykiem po drugiej stronie. Elewacje dworu boniowane. Dwór wzniesiony został na początku XIX wieku dla Dionizego Kuczborskiego.

Przez kilkanaście lat po wojnie w dworze mieściła się szkoła podstawowa. Później mieściło się w nim przedszkole i Ośrodek Nowoczesnej Godposyni. W późniejszym czasie przeszedł w ręce prywatne. Obecnie jest wystawiony na licytację komorniczą.

Tekst: Piotr Libicki, Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2013.

Korekta: Nina Herzberg-Zielezińska, na podstawie:

• Karta Biała, www.zabytek.pl

Zdjęcie współczesne: Piotr Libicki, Włodzimierz Jacek Adamski, 2014 r. www.zamkirotmanka.com (udostępniono za zgodą autora).