Twój koszyk jest pusty

Pałac w Kryłowie

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo lubelskie, powiat hrubieszowski, gmina Mircze

Rodzaj obiektu:
Dwór
Stan zachowania:
Nieistniejący
Skład zespołu:
park pałacowy, brama z domkiem odźwiernego
Numer rejestru:
A/374
Data wpisu do rejestru:
25 luty 1978

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią pałacu w Kryłowie

Przeczytaj więcej informacji o pałacu w Kryłowie. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Wieś Kryłów położona jest w bardzo malowniczym zakątku nad Bugiem, na granicy z Ukrainą. Samo usytuowanie miejscowości nad zakołem Bugu, a zwłaszcza wyspa z zamkiem o charakterze obronnym, pozwalają zaliczyć miejscowość do najstarszych osad.

Początki osadnictwa sięgają X wieku, kiedy na wyspie istniał gród, który był zapewne jednym z Grodów Czerwieńskich. Po zagarnięciu Grodów Czerwieńskich przez książąt ruskich, Kryłów przez prawie trzy stulecia leżał poza granicami państwa polskiego. Zmieniło się to w 1387 roku, jednak właścicielami ziem nadal pozostali ruscy feudałowie.
W dawnych wiekach tereny te najeżdżane były przez Tatarów, którzy rabowali i mordowali żyjących tu ludzi. Aby uniknąć śmierci i uchronić mienie przed rabunkiem ludzie kryli się w małym drewnianym zamku położonym na wyspie, który w połączeniu z rozległymi bagnami stanowił bezpieczną fortecę.

Najwcześniejsze wzmianki o Kryłowie pochodzą z lat 1430-1431, kiedy należał do księcia kobryńskiego Romana Lubartowicza. W 1458 r. ziemie kryłowskie otrzymał od króla Kazimierza Jagiellończyka za zasługi w wojnie trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim Jan Tęczyński. Kolejnym właścicielem dóbr był syn Jana - Mikołaj Tęczyński. W 1497 r. Mikołaj Tęczyński zginął podczas wyprawy bukowińskiej przeciwko Węgrom i Tatarom, a majątek przeszedł na jego dzieci. W 1523 r. nastąpił podział dóbr i włości kryłowskie otrzymał Jan Tęczyński - syn Mikołaja, a wnuk Jana. Za czasów Tęczyńskich Krylów składał się z czternastu wsi, z których dziewięć leżało po przeciwnej stronie Bugu. Przyjmuje się, że prawa miejskie Kryłów otrzymał w 1532 r. za czasów Jana Tęczyńskiego.

W 1546 r. w drodze spadku otrzymali go Zofia i Stanisław Ostrorogowie. Po osiedleniu się w Kryłowie, Stanisław Ostroróg założył zbór kalwiński. W 1593 r. jego syn Mikołaj Ostroróg ufundował pięcioklasowe gimnazjum kalwińskie - szkołę z doskonałą kadrą nauczycielską i o wysokim poziomie nauczania, rywalizującą z Akademią Zamojską. Po śmierci Stanisława Ostroroga własność kryłowską odziedziczyła jego żona Zofia, a po jej śmierci w 1588 r. syn Stanisława - Mikołaj. Po śmierci Mikołaja przez kilkanaście lat trwały spory o majątek. Ostatecznie dobra kryłowskie otrzymał Jerzy Wiśniowiecki i jego żona Eufrozyna Eulalia z Tarnowskich. Gdy zmarł w 1641 r., a wdowa Eufrozyna Eulalia po raz kolejny wyszła za mąż za Hieronima Radziejowskiego i wniosła mu w posagu Krylów. Jednak Hieronim, ze względu na ciążące na nim wyroki za liczne przewinienia, długo przebywał poza granicami kraju. Po śmierci Hieronima miasto przeszło w ręce jego syna - Michała Stefana Augustyna Radziejowskiego - prymasa i kardynała. To właśnie w Kryłowie w 1687 r. otrzymał od wysłannika papieskiego Cuzanniego kapelusz kardynalski. Michał Radziejowski zapisał część swoich dóbr przyjaciółce - wojewodzinie łęczyckiej Konstancji z Niszczyckich Towiańskiej, a w 1694 r. także jej synowi Krzysztofowi Towiańskiemu. Po Radziejowskim Krylów przejęła siostra kardynała Anna - żona Wojciecha Remigiana Prażmowskiego. Przez kilka lat władał nim Jerzy Lubomirski. W 1753 r. dobra kryłowskie przeszły do rąk Józefa Jeżewskiego, stolnika płockiego, pułkownika regimentu konnego. Po przejęciu Kryłowa sprowadził do miasta Ojców Reformatów, którym wzniósł w 1757 r. drewniany kościół, po jego spaleniu się w 1761 r. drewnianą kaplicę, a następnie murowany klasztor. Reformaci niedługo rezydowali w Kryłowie. W 1808 r. władze austriackie skasowały klasztor, a zakonników wywieziono do klasztoru reformackiego w Rawie Ruskiej. Po śmierci Józefa Jeżewskiego w 1756 r. Krylów odziedziczył jego syn Benedykt Jeżewski. Po nich, od 1781 r. przez blisko stulecie, Krylów należał do rodziny Chrzanowskich.

Pałac

W 1820 r. ówczesny właściciel majątku Józef Chrzanowski wybudował rezydencję i założył rozległy park. Ostatnią spadkobierczynią z rodu Chrzanowskich była Józefa Aniela Gabriela Chrzanowska, która w 1878 r. wyszła za mąż za Antonigo Horodyskiego. W 1859 r. ufundowała istniejący do dzisiaj murowany kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP. Krylów należał do rodu Horodyskich od 1878 r. do 1944 r.

Barokowo-klasycystyczny parterowy dwór w Kyrłowie został założony wraz z rozległym park. W 1878 r. kolejnym jego właścicielem był Antoni Horodyski, który dysponując znacznym majątkiem, przebudował dwór Chrzanowskich na okazały pałac o wystroju neogotyckim, dodając piętro i wysoką wieżę od frontu. Pałac został poważnie zniszczony podczas I wojny światowej. W okresie międzywojennym Horodyscy zdołali go odbudować tylko częściowo. We wrześniu 1939 r. spalili go Niemcy, a po 1950 r. rozebrano zachowane resztki murów. Dziś po dworku pozostała neogotycka brama wjazdowa i domek odźwiernego przy parku, a także pałacowa studnia.

Źródła wiedzy
  • Andrzej Łuczyński, Grażyna Hołubowicz-Kliza, Rezydencje magnackie i dwory szlacheckie Lubelszczyzny, Cz. 4, Powiaty: biłgorajski, hrubieswzowski, janowski, tomaszowski, zamojski, Dęblin 2011

Tekst: Andrzej Łuczyński, korekta: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcia: Andrzej Łuczyński, 2010 r. (udostępniono za zgodą autora).

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.